Tetaş, Türkiye’nin ilk atom santralını kurmaya talip olan Rus-Türk ortaklığının fiyat teklifini bir ay çekmecede tuttuktan sonra açmaya karar verdi.
Önce hatırlatma: Santral için açılan ihaleye tek teklif geldi. Türkiye Atom Enerjisi Kurumu 24 Eylül’de teklifi açtı ve 19 Aralık’ta önerilen Rus teknolojisinin tatminkâr olduğunu bildirdi. Fiyatla ilgili zarfı ihaleyi açmış olan Tetaş’a yolladı. Tetaş, devletin toptan elektrik satış şirketidir.
Nefesler tutulmuşken, Tetaş zarfı bir ay sonra, 19 Ocak’ta açacağını açıkladı.
Biz de gençliğimizde çok zarf açtık. Hatırladığımız kadarıyla, zor bir iş değil. İçindeki kâğıda ulaşmak için zarfı ya vahşi yöntemle yırtarsınız. Ya mektup açacağıyla üst yan boşluktan bir giriş yırtığı açarsınız. Ya da makasla kenardan narin bir bant tıraşlarsınız. Hangi yöntemi kullanırsanız kullanın bir ay almaz.
Konuyla ilgili bir işadamının dediği gibi: “Hiçbir mantığı yok. Şartnamede de yeri yok.”
Tetaş beklemeyi tercih etti
Ama Tetaş bir ay beklemeyi tercih etti.
Çünküüü, zarfı açmanın bir sorumluluğu var ve Tetaş bu sorumluluğu almaya can atmıyor.
Türkiye’de bürokrasi üst makamların isteğine göre pozisyon alır. Bu durumda en üst makam olan Başbakan’dan işaret gelmedi. Türkiye gazda Ruslara bağımlı iken nükleer elektriği de onlara havale edecek mi? Bu bilinmeden zarfın açılmasıyla, geri dönülmesi mümkün olmayan bir adım atılabilir.
Farz edin ki Ruslar üretecekleri enerji için “makul” bir fiyat teklif ettiler. Tetaş “Fiyat iyi, kabul ediyoruz” demek zorunda. Gerçi son kararı Bakanlar Kurulu verecek. Ama zarf açılıp “makul” bir fiyat çıktıktan sonra hükümet “Zaten gazda gırtlağımıza kadar Ruslara bağlıyız bir de nükleerde mi olalım?” deyip işi Ruslara vermemezlik edemez. Aksi takdirde Rusya kızdırılır.
Makul fiyat ne olabilir? Tetaş da bunu bilmek istiyor. İhalede bir teklif var. Rusların teklifi neyle karşılaştırıldığında “makul” addedilecek? Bir de merak ettikleri konu şu: Tek teklifle ihale olur mu?
Dördüncü yöntem de var
Tetaş elini yakmadan topu Bakanlar Kurulu’na atmak istiyor. Bunu da Enerji Bakanlığı ile uzlaşarak yapmak istiyor. Ama Enerji Bakanlığı bu güne kadar buna yanaşmadı.
Bu arada aklıma geldi. Zarf açmak için bir dördüncü yöntem var. Su kaynatılır ve zarf buharın üzerine tutulur. Bir süre sonra zamk yumuşar, zarf açılır. Diğer üç metotla karşılaştırıldığında bu yöntemin büyük bir avantajı var: İçindeki dokümanı okuduktan sonra zarfı yeniden yapıştırıp “Vallahi açmadım” diyebilirsiniz.
Ben olsaydım, meraktan çatlıyor olacağım için, öyle yapardım. Tetaş’a da öneririm.
