Metin Münir

Metin Münir

mmunir@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları
Haberin Devamı

Neden Sapanca'da diye soracak olursanız, söyleyeyim. Havanda su dövülecekti. Çok katılımcı olduğu için çok su gerekiyordu.Sapanca Gölü'nde mebzul miktarda bedava su var.Türkiye elektrik kesintilerinin eşiğinde duruyor. AKP iktidara geldiğinden bu yana enerji sektöründe kayda değer bir yatırım yapılmadı. Kamu sektörü; parası ve planlı hareket etme yeteneği olmadığı için yeni yatırım yapamadı ve elindeki çoğu külüstür santralları modernize edemedi. Geçen hafta sonunda Sapanca'da işadamları, politikacılar, bürokratlar ve akademisyenler bir araya gelip enerji konusunda iki gün süren bir arama toplantısı yaptılar. Enerji Bakanı Hilmi Güler, "Enerji piyasamız kaymaklı kadayıf" deyip duruyor ama özel sektörün de yatırım yaptığı yok. Çünkü yatırım ortamı uygun değil."Dört senedir aynı şeyleri konuşuyoruz" dedi toplantıya katılan bir kaynak. "Değişen bir şey yok."Değişmesi de mümkün değil. Çünkü hükümet konuya siyasi yaklaşıyor, özel sektör ekonomik. Hükümet oy peşinde, özel sektör kâr. (Bir de rant olayı var ama ona şimdilik hiç dokunmayalım. Devletin olduğu nerede rant yok ki?)Enerji sektörü devletin hâkimiyeti altındadır. Hükümet kuralları koyuyor, özel sektörün enerji hammaddesi olan gaz fiyatını tespit ediyor ve üretimin %85'ini yaptığı için elektrik fiyatını dikte ediyor. Elektrik popülist bir yaklaşımla maliyetinin altında satılıyor. Maliyetinin altında satılan bir ürünü üretmek için deli olmak lazım. Özel sektör deli olmadığı için yatırıma girmiyor.Gerçi Güler toplantıda, "Mademki siz yatırım yapmıyorsunuz, ben yaparım" dedi ama o da yapamaz. Enerjiye her yıl 3-4 milyar dolarlık yatırım yapılması lazım. Bütçede böyle bir para yok. Özel sektör yatırım yapmıyor Peki ne olacak? Hükümet dört sene uyuduğu için enerji bolluğundan enerji darlığına geldik. Arz ve talep başa baş gidiyor. Eğer pastırma yazı devam etmezse gelecek aydan itibaren elektrik kesintileri başlayacak. Basınç istasyonlarına da zamanında yatırım yapılmadığı için kış aylarında gaz elektrik üretiminden konutlara kaydırılacak. Aynı kesintiler klimaların çalışmaya başladığı yaz aylarında da görülecek.2008'den itibaren talep arzı geçecek ve kesintiler yapısal bir hal alacak. Bunun önüne geçmek çok zor hatta imkânsızdır. En çabuk gaz santralı yapmak mümkündür. Onu da yapmak en az üç sene alır (işi devlet yapıyorsa altı).Eğer Güler daha bilgili ve kararlı olsaydı, bütün bunların hiçbiri olmayabilirdi. Ama özelleştirmeler, yatırımlar, planlar, her şey gecikti, ihmal edildi.Hiçbir şey Türkiye'nin ne kadar kötü yönetildiğini, yöneticilerin ne kadar alaturka ve plansız olduğunu enerji kadar iyi göstermez.Böbürlenmeler, tehditler ve Kapalıçarşı terminolojisiyle enerji açığının kapatılamayacağını görmemize fazla zaman kalmadı. mmunir@milliyet.com.tr Arz ve talep başa baş gidiyor