Geçenlerde Heybeliada’ya giderken vapurda iri yarı bir genç adamın tişörtünde şu ibareyi gördüm:
“Akıl paraşüt gibidir. Ancak açık olduğu zaman işe yarar.”
Açık akıl nedir?
Açık akıl, yeni düşüncelere ve bilgilere açık olan akıldır. Esnektir. Eskiyi atıp yerine yeniyi koyabilir. Haksız olabilirim der. Bütün olasılıklara yer açar. Sloganlara, izm’lere, ezbere, kalıp ve klişelere yabancıdır. Sıradışı ve acayip şeyleri yadırgamaz.
Aklı açık olan kişi sürekli yenilenir ve gençleşir.
Akıl açık deniz gibi
Aklı kapalı olan ise yerinde sayar ve aklı açık olana geçilir. Başına, Osmanlıların başına gelen gelir. Ve CHP’nin.
Açık akıl açık deniz gibi ise kapalı akıl kurumuş kuyudur. CHP gibi.
Eğer bir gün bir Kapalı Akıl Meydanı yapılacak olursa onun ortasına dikilecek heykelin tek adayı var: Deniz Baykal.
Aklı açık olan sadece “Abdullah Öcalan bir terör örgütü kurdu ve binlerce kişinin ölümüne neden oldu” demez.
“Onun böyle olmasında bizim de kabahatimiz olmuş olabilir mi?” diye düşünür.
“Hem onu hem kendimizi nasıl değiştirebiliriz ki kan dursun ve bir daha akmasın?” diye sorar.
Bütün yenilikler
Aklı açık Sünni “Sadece benim yolum doğrudur” demez. “Bu yol benim için doğrudur” der. “Eğer Hıristiyanlar, Museviler, Aleviler başka yol seçtilerse o yollar da onlar için doğrudur” der.
Sorar: “Tanrı bir değil mi, bütün yollar ona çıkmıyor mu?”
Aklı açık olan kişi bilir ki üretim süreci konusunda mavi tulumlu bir işçi beyaz yakalı bir mühendis kadar katkı koyabilir. Ve herkesin konuşabileceği bir forum kurar.
Bütün yenilikleri açık akıllı insanlar buldu çünkü gözleri var olan ama kimsenin görmediği şeyleri gördü.
Açık aklın yolu kitap, müzik, hoşgörü, espri, tebessüm, deney, saçmalıklar, eksantriklikler ve hiç yaşlanmayan hayatlarla döşelidir.
Açık akıllı bir kâinatta yaşıyoruz çünkü orada her şey mümkündür.
Açık akıllı ülkeler ileri, bizimki gibi kapalılar geridir.
Açık akıl alçakgönüllüdür.
Açık aklın bürokrasisi yoktur.
Açık akıl emekli olmaz.
Sahip olmaya değer tek akıl açık akıldır.