70 yıldan daha fazlası

3 Mayıs 2020 Milliyet’in 70’inci yaş günüydü. Malum pandemi şartları 70’inci yıl için planladığımız birçok etkinliği rafa kaldırmamıza sebep oldu. Elinizdeki ekle yılı kapatıyoruz. Bu nedenle aslında Milliyet’in 70 yıldan da eski bir geçmişi olduğunu hatırlatmak isterim.

Milliyet Gazetesi’nin ilk sayısı 11 Şubat 1926 tarihinde Atatürk’ün izniyle Siirt Milletvekili Mahmut Soydan tarafından yayımlandı. Asker kökenli Soydan, Balkan (1912-1913) ve Birinci Dünya (1914-1918) savaşlarında çeşitli birliklerde görev aldıktan sonra; TBMM’nin kuruluşundan itibaren Mustafa Kemal Paşa’nın yanından ayrılmazken, “Refakat Subayı” olarak görevlendirildi. 1923’te Halk Fırkası’ndan Siirt Milletvekili seçilen Soydan, aynı zamanda Ankara’da yayımlanan Hâkimiyeti Milliye Gazetesi’nin sahipliğini üstlendi.

Atatürk’ün izniyle

Soydan, 1924’te CHP’nin grup yöneticilerinden biri olurken, parti içinde “İş Bankası Grubu” diye adlandırılan oluşumda yer aldı. Atatürk’ün izniyle Milliyet Gazetesi’nin ilk sayısını 11 Şubat 1926 tarihinde yayımlamaya başlayan Soydan, gazeteyi 1 Aralık 1928 yılına kadar Osmanlı Arap harfleriyle bastı. 13 Mart 1926 tarihinde Atatürk’ün anılarını yayımlamaya başlayan Milliyet’te Falih Rıfkı Atay ve Mahmut Soydan’ın tanıtma yazılarının altında yer alan “Büyük Gazi’nin Hatırat Sahifeleri” başlıklı haber, o dönem ülke genelinde çok ses getirdi.

Tan adıyla devam

1935 yılında Ali Naci Karacan tarafından satın alınan Milliyet, yayın hayatına Tan adıyla devam etti. Ancak Tan matbaası, sol içerikli yayın yaptığı gerekçesiyle 4 Aralık 1945 tarihinde bir grup tarafından yağmalanırken, gazete kapatıldı.

Gazeteci yazar ve tarihçi Arif Oruç 1947 yılında Milliyet adı ile siyasi bir gazete çıkarmak için İstanbul Valiliği’ne başvurmuş fakat gazetenin çıkarılmasına izin verilmemişti.

1950’den bugüne

Oruç, 1949’da ikinci başvuruyu yaparak Milliyet’in yayın hakkını elde etti. Ancak gazete çıkarılamadı. 1950’de Milliyet’in isim hakkını Arif Oruç’tan satın alan Ali Naci Karacan gazeteyi hemen çıkarmaya karar verdi. Böylelikle beş yıllık suskunluk döneminden sonra Milliyet, 3 Mayıs 1950 tarihinde tekrar yayımlanmaya başladı. Abdi İpekçi’nin 1954’te Yazı İşleri Müdürü olarak göreve başladığı Milliyet, kısa sürede Türkiye’nin en etkili siyasi gazetelerinden biri hâline geldi.