Bu yaştan sonra başka ülkeye mi gideceğiz?

Ünlü Türk denizcisi Sadun Boro, Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü’nün hazırladığı genelge ile denizcilik ve yat turizminin baltalanacağını, uygulama sonucunda da denizlerin aksine daha da kirleneceğini söylüyor

Sevgili Meriç,
Bu mektubu sana hitaben yazıyorum
ama Milliyet aracılığı ile Çevre Bakanı’na iletmeni rica ediyorum.
Bütün dünyayı dolaştım. Dolaşmaya da devam ediyorum. Hiç abartmadan söylüyorum. Dünyanın en güzel kıyıları, iklimi, doğası bizim Güney Ege kıyılarımız. Bu bölgelerin korunması için, deniz sevgisinin aşılanması için bir ömür adadım. Dergilerde yüzlerce makalem, altı kitabım yayımlandı.
Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü’nün nisanda Muğla kıyılarında uygulamaya koyacağı Mavi Kart sistemi, diğer kıyılarımızda da atık alım kağıdı doldurma zorunluluğu, denizleri korumaktan çok küçük balıkçıları, küçük tekne sahiplerini denizden uzaklaştıracak ve Sahil Güvenlik ile karşı karşıya bırakacak. Büyük gemiler için yapılması gereken bu düzenlemenin küçük tekneler için de zorunlu hale getirilmesinin deniz kirliliğini önlemekle ilgisi yok.
Büyük küçük demeden bütün teknelerin pis su atıklarını toplayacaklarmış. Büyük motor yatların tonlarca büyüklükteki pis su tankları ile içinde birkaç kişinin dolaştığı küçük teknelerin 40 litrelik pis su tankı, aynı kefeye konur mu? Hiçbir ülkede böyle bir uygulama görmedim, duymadım.
Sahil Güvenlik’le tartışma...
İşin daha tuhaf kısmı, toplanan tonlarca pis su atıkları ne olacak? Bu atıkların toplandığı yerlerde, kanalizasyon sistemi yok, arıtma sistemi yok. Toplayıp biriktirdikten sonra ne yapacaksınız? Yine denize gidecek. Üstelik biriktirilerek atıldığı için kirlenme etkisi çok daha fazla olacak. Denizler yüzde 94 oranında karadan kirleniyor, bizim bürokrasi karada kanalizasyon şebekesi olmayan bölgelerde küçük tekneler ile uğraşıyor.
Hayatımı denizlerin korunmasına adadım ama anlatamadım. 5 metrelik yelkenli bir tekne ile içinde 3 bin kişinin dolaştığı transatlantik bir tutuluyor. Böyle komedi hiçbir yerde yok. Bütün şehrin kanalizasyonu denize akarken seyirci kalan bürokrasi, içinde iki kişinin yaşadığı teknelerle, geçimini küçük motorlarla sağlayan balıkçılarla uğraşırsa Türkiye’de amatör denizcilik baltalanır, balıkçılıkla geçinen aileler ve yat turizmi de ayrı bir yara alır. Bu yönetmelik uygulanırsa Türkiye’de amatör denizciler, küçük balıkçı tekneleri ile Sahil Güvenlik botları arasında tartışmalar yaşanır.
En büyük yarayı da turizm gelirlerinin yüzde 20’sini sağlayan yat turizmi alır. Turizm Bakanı, Ulaştırma Bakanı “Şu kadar marina yaptık, Akdeniz’deki yat turizmi pastasından şu kadar pay alacağız” diye açıklama yapıyor ama Çevre Bakanlığı’nın bürokratları yatçılığı ve denizciliği baltalıyor. Yabancı yatlar Yunan adalarına, Adriyatik’e kaçar. Geçtiğimiz sene de benzer bir uygulamayı Muğla’da devreye sokmak istediler. Uzun uzun anlattık, hatadan dönmelerini sağladık. Şimdi yine aynı hatada ısrar ediyorlar.
80 yaşından sonra başka ülkeye gidip yaşayacak halimiz yok. Çevre ve Orman Bakanı’nın, kendi bürokratları tarafından hazırlanan bu genelgeden haberi var mıdır yok mudur bilmem ama Milliyet aracılığı ile durumun vahametini anlatmak istedim.
Gözlerinden öperim.

Genelge ne diyor?

Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan ve 1 Nisan tarihinden itibaren yürürlüğe girmesi planlanan genelge, kürek hariç herhangi bir güçle giden her türlü deniz aracını gemi olarak nitelendiriyor. Buna göre, üç metrelik bir lastik botla içinde 3 bin kişinin dolaştığı transatlantikler bir tutuluyor. Genelgeye göre tüm gemiler (küçük tekneler dahil) tuvalet atıklarını istasyonlara verecek. Bu işlem elektronik mavi karta işlenecek. Sahil Güvenlik botları mavi kartında atık verme işlemi olmayan teknelere ceza yazacak. Atıklarını uluslararası suda boşaltan teknelere de, mavi kartında işlem yok diye ceza yazılması söz konusu...
Ancak şöyle bir sorun var. Özellikle yat turizminin yoğun olduğu Muğla kıyıları başta olmak üzere kıyılarımızda yeteri kadar atık alım istasyonu yok. Atık alım istasyonunun kurulacağı yerlerde bu atıkları arıtacak tesis yok.

Ağır para cezaları gelecek
Yabancı bayraklı tekneler mavi karttan muaf. Acaba onların tuvalet atıkları temiz de Türklerin atıkları mı denizi kirletiyor? Bu da ayrı bir muamma. Yabancı bayraklı tekneleri kaçırmamak için böyle bir muafiyet düşünülmüş. Ancak bir sonraki maddede, yabancı bayraklı teknelere, elektronik kart yerine daha ağır bürokratik yük getiriliyor. Elektronik kart yerine Atık Alım Transfer Formu adı altında kağıt biriktirmeleri zorunlu...
Muğla dışındaki tüm kıyılarda ise mavi kart yerine küçük teknelerin, tıpkı büyük gemiler gibi atık alım transfer formu doldurması ve bu kağıtları saklaması gerekecek. Aksi halde ağır para cezaları gelecek.
Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü, yerleşim yerlerindeki kanalizasyon ve atıklarla uğraşmak yerine içinde iki-üç kişinin yaşadığı teknelerle uğraşıyor. Onların tuvalet atıklarını büyük gemiler, hatta koca şehirler ile bir tutuyor...
Dünyada deniz kirliliğinin önlenmesi için uluslararası Marpol Anlaşması uygulanıyor. Bu uygulamada 200 grosstondan küçük ya da içinde 10 kişiden az kişinin bulunduğu tekneler, organik atıkların boşaltılması kurallarından muaf tutuluyor. Bizim genelgede muafiyet bölümüne, bırakın 200 gros tonu, 50 grosstondan küçük özel tekneler ile balıkçı tekneleri ibaresi konsa sorun çözülecek.

KAPTANIN MUTFAĞINDAN
Sübye güveç
Bu haftaki yemek tarifimiz Sadun Boro’dan... Teknesinde pişirdiği ve bize ikram ettiği sübye güveç müthişti. Tarifi şöyle: İçi temizlenmiş sübyeler parça parça doğranır. Bir güveç veya alçak kenarlı tencereye konur. Üzerine bir domates, birkaç yeşil biber, karabiber, tuz ve yeterli miktarda zeytinyağı eklenir (Sadun abinin zeytinyağı ölçüsü biraz boldur). Su konmaz. Orta kıvam ateşte, ağzı kapalı biçimde 30-40 dakika kadar pişirilir. Suyunu çeker, yağı kalır. Arzuya göre acı biber eklenir. Pek lezzetli olur. Hele sübye yumurtası bulursanız dehşet olur.
Not: Aynı lezzeti vermese de, sübye bulamayanlar bu tarifi kalamar ile de uygulayabilir.