Uzan grubuna ait çimento fabrikaları 9 tane. Van, Bartın, Ergani, G. Antep, Ladik, Lalapaşa (Edirne), Ş. Urfa, Standart (Eskişehir) ve Trabzon çimento fabrikaları. Bu fabrikalardan Van ve Bartın'dakiler düşük kapasitelidir. Diğerleri üç aşağı beş yukarı aynı boyuttadır. Dikkat edilirse, Trabzon'daki fabrika Doğu Karadeniz'in yegâne çimento üreticisidir. Ve buraya ulaşım kolay değildir. Lalapaşa'daki fabrika da aynı özelliktedir. Bartın, Batı Karadeniz'in ve Doğu Marmara'nın tek üreticisidir. Uzanların fabrikaları Türkiye'deki çimento kapasitesinin yüzde 12'sini, klinker kapasitesinin de yüzde 11'ini oluşturuyor. Özellikle Güneydoğu'daki kapasitenin yarısını G.Antep, Ş. Urfa ve Ergani'deki fabrikalar oluşturuyor.Ülkemizde rekabetin ihlal edildiği birçok sektör olmasına rağmen, çimento sektörü Rekabet Kurulu'nu en çok ilgilendiren sektörlerden biri olmuştur. Rekabet konusunun ülkemizdeki en bilinen isimlerinden olan Doç. Dr. Nurkut İnan, geçenlerde Rekabet Derneği Haber Bülteni'nde ilginç bir yazı yazmış. İnan, bu konuya değinerek, özellikle sektördeki rekabetin fiyat esasına dayandığını, ancak nakliye maliyetinin fiyata eklenerek değerlendirilmesi gerektiğini belirtmiş. Kaldı ki, Kurul Başkanı Mustafa Parlak da daha önce benzer bir açıklamada bulunmuştu.Önce şu bilgiyi verelim: 17.06.1999 tarihinde Rekabet Kurulu İzmir Ticaret Odası'nın müracaatı üzerine sektörü bölgesel olarak incelemiş ve Akçansa, Batıçim, Batıköse, Çimentaş ve Denizli Çimento gibi kuruluşların rekabeti ihlal edecek derecede bir kartel oluşturdukları sonucuna varmıştı. Bu önemliydi, çünkü Ege'de çimento fiyatları aşırı şişikti. Kurul, 61 sayfalık gerekçesinde tüm bulguları ayrıntılarıyla inceleyerek ortaya çıkarmıştı. İlgilenenlere hatırlatmak isterim; kurul, raporunda tek tek, saat ve yerleriyle yapılan toplantıları ortaya çıkarmış ve sonra oluşan fiyat değişikliklerini açıklığa kavuşturmuştu. Sonunda da ilgili kuruluşlar üretim miktarlarına orantılı olarak ceza aldılar. Uzanların fabrikaları bu hafta satışa çıkarken Rekabet Kurulu'nun kimlerin alacağına dikkat etmesi gerekiyor. Eğer bu fabrikalar yakın bölgelerdeki rakiplere satıldığı takdirde bölgesel kartel potansiyeli artacaktır. Yani fiyatlar aşırı ölçülerde şişebilir. Tabii konu hassas ve çok yönlü. Mesela bir yandan da ihracat konusu var. Eğer bölgesel tekel daha çok ihracat yapıyorsa farklı değerlendirilebilir. Ancak Ege'deki örnek farklı mülkiyetlerde olan üreticilerin bile kartel oluşturduğunu gösterdiğine göre Uzanların çimento fabrikalarının satışının özenle sürdürülmesi gereğine işaret ediyor.Şimdiden uyaralım; Van ve Bartın dışındaki fabrikalar hemen hemen aynı kapasitede. Eğer ihalelerde çok farklı fiyatlar oluşursa bilin ki, kartel potansiyeline prim ödeniyor demektir. hgunes@milliyet.com.tr Hafta başında Uzan grubuna ait Star televizyonu satıldı. Ardından aynı grubun çimento fabrikaları satılacak. Ancak bu satış, diğer kuruluşlarınkinden çok daha önemli. Çünkü çimento sektörü farklı bir nitelik taşıyor. Nakliyesi kolay olmadığından yerel fabrika avantaj sağlıyor. Böylece, bölgede egemen olan çimento fabrikası fiyatları belirleyebiliyor. Bu da rekabet açısından mahzurlu.
