Daha ziyade 2010 yılından önce vadesi dolan tahvilleri kapsayacak olan bu operasyon 20 milyar dolarlık, yani 28 milyar dolarlık bu vadedeki borcun yüzde 70'ini kapsıyor. Böylece, Brezilya kısa vadedeki borçlarından büyük ölçüde sıyrılıyor. Bu bir anlamda Brezilya'nın dış borçlarını yeniden yapılandırması demek. Kamu borçlanma gereği milli gelir içinde hâlâ yüzde 2.5 olduğundan bu operasyon anlamsız gelebilir. Çünkü Brezilya'da mali disiplin yeterince güçlü değil ve yurtiçi faizler de Türkiye'dekinden yüksek. Ancak, Brezilya'da sol bir iktidar var. Başkan Lula dış borç cenderesinden kurtulmayı amaçlıyor. Üstelik borcun kur bileşimi nedeniyle de kaygılar var. Hazır Brezilya parası güçlüyken yabancı para biriminden borcun azaltılması hedefleniyor. Aşağıdaki tablodan da anlaşıldığı üzere Brezilya ve Türkiye BB- notları olduğundan hâlâ sorunlu ülke sayılıyor. BBB notuna sahip ülkelerin ise, Hırvatistan hariç, borç-gelir oranı oldukça düşük. Buna rağmen Brezilya sadece son bir yılda borç-gelir oranını tam yüzde 65 düşürebilmiş. Açıkçası, bu inanılmaz bir başarı. Türkiye'deki düşüş ise çok daha sınırlı. Oysa geçen yıl borç-gelir oranı Brezilya'nınkinden daha olumlu noktadaydı. Şimdi ise Türkiye benzerleri içinde en kötü noktada kaldı. Perşembe günü gelişmekte olan ülkelerin eurotahvillerine müthiş bir talep oldu. Brezilya'nın, IMF'ye olan borcunu kapatmasının ardından, yurtdışı piyasalarda ihraç ettiği eurotahvillerini kısmen geri alacağını duyurması ortalığı canlandırdı. 2004 2005 Güney Afrika 69 69 Meksika 73 66 Tayland 42 40 Hırvatistan 151 140 Rusya 99 79 BBB notu olan ülkelerin dış borç-cari işlemler gelirleri oranı Brezilya 190 135 Brezilya (alım sonrası) 120 Türkiye 173 155 Kaynak: Moody's, Citigroup BB- notu olan ülkelerin dış borç-cari işlemler gelirleri oranı Brezilya'nın daha gevşek bir mali disiplin sürdürmesine rağmen, dış borç-dış gelir oranını hızla düşürme nedeni belli. Giderek artan ihracat ortaya 45 milyar dolarlık bir dış ticaret fazlası çıkarmış. Böylece 60 milyarlık da döviz rezervi oluşmuş.Bu açıdan bakıldığında Türkiye'nin dış borçlarını erken ödeyebilmek için önce cari işlemlerdeki dengesizliği gidermesi gerekiyor. Oysa Türkiye'de bir yandan ihracat topallarken ve cari açık rekor kırarken, diğer yandan sıcak para etkisiyle TL değer kazanmaya devam ediyor.Bu durumda da yapılması gerekenler belli: kur düzeyi değişmeli. Faizlerin düşürülmesi seçeneğine Merkez Bankası itiraz ediyor: Brezilya'da enflasyon daha düşük olmasına rağmen faiz daha yüksek diyor. Bu durumda piyasadan daha fazla döviz çekmekten başka seçenek kalmıyor. Kısacası, Brezilya'nın yaptığını yapabilmek için önce cari işlemleri toparlamak gerek.Not: Bugün Sevgililer günü. Ancak sevgili olmak için önce sevmek gerek. hgunes@milliyet.com.tr Brezilya'da fazla var