Üretim ve büyüme, ekonominin en önemli parametreleri. Ancak yüksek bir büyüme hızıyla refah artabiliyor. Büyümenin bir güdüsü ihracat. Dış talebe bağlı olarak üretim gerçekleşebiliyor. Bir diğeri ise tüketim. İçeride talep canlıysa, üretim gerçekleşiyor. Ve üçüncüsü, bu talep ileride daha da büyüyecek ve üretim kapasitesini aşacaksa, yatırım gerçekleşiyor. Kısacası, iç talep son derece önemli.İç talep de iki yöntemle tahmin edilebiliyor: Biri, üretim gerçekleşmesinin kaynaklarına inerek iç talebin hesaplanması, ikincisi de, anketler yoluyla iç talebin ölçülmeye çalışılması. İlki gerçekleşme, ikincisi ise beyana dayalı olarak bir tahmin. Ancak önemli olan gelişmeleri önceden görebilme.İşte bu nedenle ABDde uzun yıllardır, tüketici güven endeksi hesaplanıyor. Kısaca tüketicilere gelecekteki ekonomik durumla, gelecekteki kendi durumları soruluyor. Daha sonra mevcut durumuyla ekonominin mevcut durumu soruluyor. Nihayet dayanıklı mal satın almak için uygun bir zaman olup olmadığı soruluyor. İlk iki sorudan Tüketici Beklenti Endeksi (TBE); son sorudan da Tüketim Eğilimi Endeksi (TEE) hesaplanıyor. Hepsi beraber de Tüketici Güven Endeksini (TGE) oluşturuyor.Aşağıdaki grafikte TEE ile önceki gün açıklanan sanayi üretim endeksi beaberce görülüyor. Grafikte de gözlendiği gibi, iki endeks arasında bir bağ var. Bu bağ tam olarak çakışmıyor, ama yakın bir ilişki gözleniyor. Dünyada sık kullanılan ancak ülkemizde ne yazık ki yeni gündeme gelen tüketici endeksleri büyük önem taşıyor. 2002 yılı başında CNBC - e televizyonu, 2004 yılında da Merkez Bankası işbirliğiyle DİE tüketici güveni ve beklentilerini ölçmeye başladı. Basında okuduğumuz kadarıyla bir özel araştırma şirketinin desteğiyle CNN - Türk televizyonu da tüketici davranış ve eğilimlerini ölçerek önümüzdeki yıl kamuoyuna açıklayacak. Örneğin, tüketim eğilimi nisan ayına dek yükselirken, bir aylık gecikmeyle şubattan hazirana dek sanayi üretimi de artmış. Mayıs ayından sonra (temmuz ayı hariç) tüketim eğilimi düşmüş. Yine haziran ayından itibaren (yani bir ay gecikmeyle) sanayi üretiminde bir gevşeme başlamış.Tüketim Eğilimi (TEE) ve Tüketici Güven Endeksi verilerine bakarak aylardır bazı öngörülerde bulunuyorduk. 2003 Nisanında, herkesin aksine, canlanmanın gözlendiğine işaret ettik. 2004 büyümesinin de çok canlı olacağını öngörebildik. Ancak, yaz aylarına girdiğimizden beri bu endekslerin belli bir doyuma ulaştığını, iç talepte artık artış olmayacağını belirtiyorduk. Dünkü veriler bizi yine doğruladı. Kısacası, bu istatistikleri izlemek gerekiyor. hgunes@milliyet.com.tr