ABDde enflasyon Türkiye kadar hızlı açıklanmıyor. Bunun da temel nedeni, daha ayrıntılı bilgilerin elde edilmesi için harcanan zaman. Salı günü açıklanan tüketici fiyat endeksinin ekim ayında yüzde 0,6ya çıktığını, ertesi gün de açıklanan üretici fiyatları maliyetlerdeki inanılmaz artışa işaret ediyordu; yüzde 1,68.Açıklama öncesi ABDde tüketici enflasyon beklentisi yüzde 0,3tü. Çünkü bir ay önce enflasyon yüzde 0,2ydi. Ekim gerçekleşmesi ise şaşırttı. Toptan eşyada da benzer bir gelişme vardı. Geçen ay artış yüzde 0,1di. Bu ayın beklentisi yüzde 0,5ti ama gerçekleşme astronomik oldu!Bu artışın gerisinde temel olarak artan petrol fiyatları var. Dikkat edilirse, henüz tüketici fiyatları hortlamış değil. Üstelik çekirdek enflasyonda bir artış olsa da, bu eylül ayından daha yüksek değil. Hatta ara mallarında fiyat artışları düşüyor. Ancak işlenmiş yakıtlar, hammaddeler ve gıda dışı mallardaki fiyat artışlarının ekim ayında yüksek olduğu gözleniyor.Gelelim bize. Eylül ayında toptan eşya fiyatları yüzde 1,8, tüketici eşya fiyatları da yüzde 0,9 artış göstermişti. Bu, hem enerji fiyatlarındaki artışı, hem okulların açılışını, hem de gıda mallarındaki fiyat artışlarını yansıtıyordu. Ekim ayında enerji fiyatlarının ciddi boyutlara çıkmasıyla TÜFE yüzde 2,2, TEFE de yüzde 3,2ye fırlayıverdi. Diğer bir deyişle, dünyadaki enerji fiyatlarındaki artış (ABDde son bir ayda benzin fiyatı yüzde 9 arttı), gerek Türkiye gibi gelişmekte olan ülkeleri, gerekse ABDyi etkiliyor. Bu etki, şimdilik daha çok maliyetler üzerinde görünüyor. Eğer sıkı para ve maliye politikası izlenmese, bu maliyet artışları elbette kalıcı olabilir, yani enflasyonu yükseltebilir.İşte bu nedenle, ilk bakışta faizleri artırma eğilimi akla gelse de, maliyetlerden kaynaklanan bir enflasyonist eğilim hemen faizlere yansıtılırsa, durgunluk kaçınılmaz olabilir. Bu nedenle talep baskısını görmek gerekiyor.Şimdilik talepte bir canlanma olduğunu söylemek kolay değil. Ancak ABDde yılbaşında yüzde 2nin altına inmiş olan tüketici enflasyonu, daha şimdiden yüzde 3ü aşmış durumda. Ve bu gidişle gelecek yıl yüzde 5i rahatlıkla aşabilir. Hele hele petrol fiyatları hızla geriye gelmezse. Hatırlatalım; Türkiyenin 2006 enflasyon hedefi de yüzde 5! hgunes@milliyet.com.tr Türkiyedeki enflasyonla ABDdeki enflasyonun eşdeğer düzeye geleceği hiç aklınıza gelir miydi? Açık söyleyelim; gelmezdi. Salı günü ABDde toptan eşya fiyatları, çarşamba günü de tüketici fiyatları açıklandığında, rakamlar neredeyse bizim (ekim olmasa da eylül) enflasyona denk geliyordu.