1) Vadeli ithalatın sınırlandırılması. Bu tedbir cari açığın daraltılması için öneriliyorsa çok hatalı. Üstelik, ithalattaki artışın neredeyse yarısı petrol fiyatlarındaki artıştan kaynaklanıyor. Petrol ithalatını nasıl kısabiliriz ki? Ara mali ithalatının kısıtlanması ise büyümenin frenlenmesi anlamına gelir, yanlıştır.2) Tobin vergisi. Olsa iyi olur. Ama şu anda hiçbir faydası yok. Çünkü bu sıcak paraya girişte konan bir vergi. Ve bu ara giren yok. Çıkanlarla uğraşıyoruz!3) Hazine borçlanmasında döviz ve TL kâğıtların getirisinin eşitlenmesi. Getiriler piyasada belirlendiğine göre bu öneri hiç gerçekçi değil.4) Mevduatta TL'den dövize, ya da tersine hareketlerin vergilendirilmesi. Tasarruf ikamelerine sınırlama gelmesi hiç de hayırlı olmaz. Neye yarayacak o da belli değil.5) İç talebin ÖTV ve KDV oranlarıyla frenlenmesi. Olabilir. Ancak bunun sosyal adalet boyutları göz ardı edilmemeli. Yine de içinde bulunulan soruna ciddi bir çözüm getirmesi beklenemez.6) Yabancıya gayrimenkul satışının sınırlandırılması. Ne alakası var anlamak mümkün değil. İçeriye döviz akışını engelleyecek mantıksız bir öneri. 7) İhracat akla gelen her yöntemle desteklenmeli. Çok aklı başında ve yerinde öneri. Ama bunlar ne belli değil. 8) Her politikayı "tedirgin olma" şantajıyla ipotek altında tutan borsanın denetlenmesi. Borsayı cendereye sokmak kime ne yarar sağlayacaktır? Bu da borsa düşmanlığı değil mi?9) Cumhurbaşkanlığıyla ilgili gerginliğin engellenmesi. Bizce en önemli önerilerden biri de bu. 10) Programın mikro reformlarla desteklenmesi. Bu da yerinde bir öneri. Arz yönlü birçok önlem uygulanabilir.11) Bazı harcamalar ertelenmeli. Talep daralınca bu haliyle gerçekleşecektir.12) AB süreciyle ilgili olarak hükümetin tavrının açıklığa kavuşması. Hükümet AB konusunda daha etkili olabilir. Ama sorunun AB tarafı olduğu da unutulmamalı. 13) Enflasyon beklentisi süratle kırılmalı. Bu ancak döviz kurunun ve faizin aşağıya gevşemesiyle sağlanabilir. Buna da itirazlar geliyor.14) MB siyasal baskılara göğüs germeli. Zaten öyle. 15) Hükümet güveni yeniden kazanmalı. Bu da cumhurbaşkanlığı ve erken seçim konularına bağlı. 16) Dalgalı kur devam etmeli. Zaten ediyor.17) Yüksek faiz ve ucuz döviz politikası IMF desteğiyle değişmeli. Bu takıntıyı ayrı bir yazıyla değerlendireceğiz.18) Yeni bir sanayileşme stratejisi. Bu çok uzun vadeli bir çözüm, ama yine de tartışılabilir. 19) Para politikası çıkar çevrelere karşı korunmalı. Nerede hata yapıldığı belli değil. "Çıkar çevreler" sözü de eski sol söyleme benziyor. Açık değil.20) 32 sayılı kararın da revize edilmesi, dikkate değer bir öneri ama yine orta vadeli bir çözüm.21) Spekülatif hareketlerin denetlenmesi ve düzenlenmesi. Zaten bir süredir kuru ve faizi başı boş bırakmayın diye söylüyoruz. Bu önerilerin çoğu anlamsız, bir kısmı da uzun vadeli. Öte yandan ihracatın artması, iç talebin frenlenmesi ve hükümetin güveni tazelemek için cumhurbaşkanlığı seçiminde uzlaşma araması gibi öneriler dengeleri ve beklentileri değiştirecektir. Peki, bu hükümet bunları yapabilir mi? İşte orası şüpheli. hgunes@milliyet.com.tr Dünkü Milliyet'te çeşitli meslektaşların içinde bulunduğumuz ekonomik çalkantıya çözüm önerileri vardı. Ekonomi servisimiz bunları bir kutu içinde özetlemiş. Bunları değerlendirelim:
