Merkez Bankası (MB) borçlanma faizlerini piyasalarda beklentilerin bozulması ve enflasyonist eğilimlerin ortaya çıkması halinde yükseltir. Yüzde 2.25 artış da az değil. Fakat uzun vadeli borçlanma faizleri değişmediğine göre, bu hareket daha çok aşırı likiditeyi çekmeyi amaçlıyor. Demek ki, MB ortada aşırı likidite olduğu kanısında. Zaten, MB günde ortalama 10-15 milyar YTL'lik likiditeyi açık piyasa işlemiyle çekiyor. Faizler yükselip piyasadan TL çekildiğinde diğer tasarruf araçlarından çıkışların, ya da TL'ye yönelişlerin başlaması gerek. Nitekim, mart ve nisan aylarında açık piyasa işlemlerinin günlük ortalaması, mayıs ayının ortalamasından, hele haziran ayının da ortalamasından fazlaydı. Ve o zaman bir sorun çıkmamıştı. Geçen hafta döviz piyasalarındaki görünüm panayıra dönünce Para Politikası Kurulu pazar günü olağanüstü toplanarak üç karar aldı: 1) Kısa vadeli faiz oranlarının yükseltilmesi, 2) Döviz satım ihaleleri açması, 3) TL depo alım ihaleleri açması. Bu üç karar elbette belli saptamaları ve doğrultuları gösteriyor. Faiz artırımını destekleyen bir diğer karar da TL depo alım ihaleleri. Depo ihalelerinin vadesi 1 ve 2 hafta olarak belirlenmiş. Faizler her ihalede piyasanın talebine bağlı olarak belirlendiği için MB maliyetine katlanarak TL'yi sistem dışına alacak. Yani günlük faizi yetersiz bulanlar paralarını daha yüksek faizle MB'de mevduat yapabilecek. Bugün yapılan ilk ihalede 1 haftalığa 1.199 milyon YTL, 2 haftalığa da 357 milyon YTL teklif gelmesi depoya ilişkin talebin düşüklüğünü gösteriyor. Demek ki, insanların TL'sini bırakması zor. Ancak bu ilk gün. Güven oturmadı. Belirsizlikler sürüyor. Bu nedenle bugünkü ihale çok önemli.Dün MB 398 milyon YTL'yi 1 hafta vadeyle, 102 milyon YTL'yi de 2 hafta vadeyle çekti. Demek ki, en fazla 14 günün sonunda MB piyasadan 4.2 milyar YTL çekmiş olacak. Geri kalanın tehlike yaratmayacağı, üstelik faizlerin üç haneliye çıkmasının da doğru olmayacağı söylenebilir. Önce TL çekiliyor Üçüncü karar döviz satım ihalelerine ilişkin. Kurulun pazar günkü açıklamasında, belirsizlikler ile spekülatif davranışların ekonominin temellerinden kopuk, istikrarı bozan oynaklıklar yarattığı belirtiliyor. Yani MB son kur yükselmesinin spekülatif olduğu, yahut sağlıklı olmadığı görüşünde. Bu nedenle MB şimdilik piyasaya günlük 500 milyon dolar vererek ortalığın yatışmasını arzuluyor. Son barut olarak doğrudan müdahaleyi elinde tutuyor. Ancak ihaleyle döviz satmak, kuru düşürmeden piyasaya döviz likiditesi sürerek TL çekmeyi sağlar. MB haliyle elindeki dövizi ucuza satmak istemez. Bu hafta eğer talep yeterli olursa, MB 2.5 milyar doları piyasaya verip 4.2 milyar YTL çekmiş olacak. Yani ihalelerle toplam 8.4 milyar YTL çekilecek. Dünkü ihaleye 550 milyon dolar talep geldi. MB 500 milyon dolar sattı. Demek ki, pek ciddi bir talep yok. Nitekim, ihale sonrası kurun yeniden yukarıya tırmandığı görülünce MB başladı doğrudan satışa. Ve tabii son derece de etkili oldu. Öyle anlaşılıyor ki, MB dövizdeki hareketten son derece rahatsız. Spekülasyonlardan kaynaklanan bu hareketlerin aşırı TL likiditesiyle beslendiğini düşünüyor. O nedenle önce TL'yi çekmeye çalışıyor. MB şimdi kararlı gibi. Ama ortalığın yatışması zaman alacak görünüyor. hgunes@milliyet.com.tr Döviz veriliyor
