Memura sadaka gibi zam
İslamda sadaka, müminlerin zekât konusunda Allah’ın emirlerine uymada sadakatlerini gösterir. Çoğulu sadakat’tir. Sadaka kavramında üç temel özelliğin bulunması gerekir: İhtiyaç, mülkiyetin nakli ve temlikin Allah için olması. Ancak halk arasında sadaka dendiğinde dilenciye verilen küçük paralar anlaşılır.
Geçen hafta memur sendikalarıyla hükümet arasındaki toplu sözleşme sonucunda ortaya çıkan zam oranı İslami anlamda değil de, halk arasındaki anlamıyla sadakaya benzedi. Çünkü son derece yetersiz..
2009 yılında memur maaşları yüzde 8.7 zam görecek. Bu artış sendikaları tatmin etmiş görünse de memuru tatmin etmesi düşünülemez.
Memurların yoksullaşma süreci karşısında hükümetlerin hiçbir şey yapmadığı ortada. Hele son krizde büsbütün yoksullaştılar. Yanlış fiyat endeksleriyle ayarlanan zam oranları ve refah payının verilmemesiyle memurlar toplumda sürekli göreli bir yoksullaşma yaşıyor.
2007 yılında enflasyon yüzde 8.4 olmuştu. O yıl memurlara yüzde 12.2 zam yapıldı. Sanılabilir ki, memurlar zenginleşti. Oysa aynı yıl ülke ekonomisi yüzde 4.5 büyümüştü. Bu durumda memurların refahı ancak yüzde 13.3 zam yapılsaydı korunacaktı.
2008 yılında enflasyonun yüzde 9.5 -10.0 kadar olacağını bekliyoruz. Büyüme de yüzde 3.5 kadar olabilir. Bu durumda memurların salt ve göreli refahlarını “korumak için” yüzde 14 kadar zam alması gerekir. Oysa verilen zam yüzdesi bunun çok altında (yüzde 7.6) kaldı... Memurlar 2008 yılında yoksullaşmış olacak.
Gelelim 2009 yılına. Memur maaşlarının enflasyon beklentisine göre ayarlandığını biliyoruz. Bizce 2009 yılı enflasyonu yüzde 5-6 arasında olabilir. Yüzde 8.7’lik zam da ilk bakışta olumlu gibi görünebilir. Ama refah payı da hesaba katıldığında (ki 2009 yılı büyüme beklentimiz yüzde 5 gibi duruyor) yüzde 10’un üzerinde bir zam gerekiyor. Peki bu yapıldı mı? Hayır!
Bırakınız geçmişten gelen zararların zaman içinde telafi edilmesini, mevcut durumda memurlara refah payı verilmediği gibi, kimi zaman enflasyonun bile altında kalan zamlar yapılıyor.
Tablo açıkça gösteriyor ki, memur zammı son üç yılda hiçbir durumda memurun toplumdaki yerini korumamış. 2008 yılında enflasyona karşı korumamış. 2007 ve 2009 yıllarında da memurlar genel refah artışından pay alamamış. Bırakınız geçmişteki zararların telafisini.
Peki, memurun hakkını kim koruyacak? Ya oy verdiği hükümet, ya da kaydolduğu sendika. Aslında ne güzel değil mi? Ancak tam tersi oluyor.
Sendika hükümetle arası bozulmasın istiyor. Yani aslında memurdan yana değil. Hükümet de IMF ve mali piyasalarla arası bozulmasın istiyor. Böyle olunca memur da öksüz kalıyor. Öksüz ve yetime de sadakadan başka bir şey düşmüyor.