Tabii bu doğru değil. MB basbayağı düzeye müdahale ediyor. Çünkü MB yukarı hareketlerde kılını kıpırdatmadığına göre, bu asimetrik, yani tek taraflı bir hareket. Dolayısıyla, müdahaleler düzey nedeniyle yapılıyor. Nihayet, MB yaptığını inkâr etmese daha iyi olur.MB'nin inkârının nedeni belli. Müdahaleye rağmen kur yukarı tırmanmaz kaygısını taşıyor. Ancak bu inkâr da inanırlığı zedeliyor. Çünkü piyasalar kur çok geri geldiğinde MB'nin müdahalesini bekliyor. Demek ki, MB bu yönde bir işaret veriyor. Dün Merkez Bankası (MB) döviz piyasasında doğrudan ve aktif olarak alım yaptı. Bu alım 2006 yılının ilk doğrudan müdahalesi. Ve uzun zamandır da piyasada bekleniyordu. MB bu tür müdahalelerde amacının kurun düzeyini etkilemek değil, oynaklığı gidermek olduğunu savunuyor. Bunu da dalgalı kur sistemine, yani kurun serbestliğine bağlıyor. MB'nin dalgalı kur sisteminde kura müdahale etme konusu çok tartışıldı. Hatta geçenlerde MB'nin düzenlediği Enflasyon Hedeflemesi konulu konferansta bazı guvernörler bunun çok doğal olduğunu belirttiler. Demek ki, dalgalı kur rejiminde bile kura müdahale edilebilir.MB'ler, dövizdeki arz-talep dengesini iki yolla değiştirmeye çalışabilir. Birincisi, günlük ya da sürekli ihalelerle. İkincisi, dün yaptığı gibi doğrudan müdahalelerle. İhale sisteminde miktarlar küçük olduğundan kur kısa vadede etkilenmez. Ancak uzun vadede denge değiştiği için herhangi bir nedenle kur düzeyi değişebilir. Eğer ülkede her gün sistematik biçimde küçük miktarlarda döviz arz fazlalığı oluşuyorsa bunu emmenin (sterilizasyon) tek yolu da günlük alımlardır.Birdenbire çok yüksek miktarda bir döviz arzı olursa, MB'ler o miktarda alım yapabilir. Böylelikle kurun seviyesi korunmuş olur. Tabii bunun ayarı çok kolay değildir. Çünkü giren paranın piyasalardan özenle izlenmesi, ölçülmesi gerekir. Kura müdahale gerekli Bizde MB her iki yöntemi de ele alıyor. 2003 yılında toplam alımların yüzde 57'si ihalelerle iken 2004 yılında bu yüzde 76'ya çıkmış. Yani ani hareketlerden dolayı müdahale gereği azalmış. Tabii bu ne derece doğru tartışılabilir. Öte yandan, 2005 yılında dengeler değişerek, toplam alımların sadece yüzde 34'ü ihalelerle olmuş. Yani alınan 3 dövizden biri ani müdahaleler sonucu. 2004 yılında döviz alımlarının neden sınırlı kaldığı hâlâ anlaşılamıyor. Oysa o tarihte 10-15 milyar dolarlık alım yapılabilseydi, kur bugün çok daha makul bir düzeyde olurdu. O tarih kaçırılmasaydı, belki 2005'te astronomik düzeydeki cari açık ortaya çıkmayacaktı.Kurun yanlış düzeyi hakkında yapılacak tek şey var: Miktar artırılacak! Hem de ihalelerle. İhaleli alımlar artmalı Milyon $ Doğrudan müdahale İhalelerle alım TOPLAM 2002 4 795 799 2003 4.229 5652 9.881 2004 1.274 4.104 5.378 2005 14.565 7.437 22.002 2006 1110 hgunes@milliyet.com.tr