Sonra düşündüm. Kur tahminlerini piyasa nasıl yapıyor? 2001 Kasım'ında tekstil ve hazır giyimde önder olan bir işadamı dostum yöneticilerine ekonomik gelişmeler hakkında tahminler yapmak üzere beni davet etmişti. Orada herkes 2002 sonunda oluşacak enflasyonu mevcut kura ekliyordu. Mevcut kur 1.5 milyon TL civarındaydı. Bu hesaba göre 2002 sonunda doların 2.25 milyon TL olması bekleniyordu. Önceki gün bir büyük özel bankanın hazine bölümünden sorumlu genel müdür yardımcısı genç arkadaşımla konuşuyordum. "Hocam, bir yıl sonra kur yüzde 20 gitse doların 1.80 YTL olması gerek, o da pek mümkün değil" dedi. Sonra ekledi, "Diyelim gitti, bekleyin ertesi sene TL yine kazançlı çıkar". Elbette mantık doğru. Konuşmanın sonuna doğru olası bir döviz-gelir gider tablosu çıkardım. Yani cari işlemleri. Ardından da tüm olası sermaye akımlarını. Ben kurun bir ara yukarı çıksa bile mevcut düzeyini koruyacağı düşüncesindeydim. Hatta bir miktar da gevşeyeceğini tahmin ediyordum. Çünkü IMF'den gelen para piyasaya satılacaktı. Kaldı ki, bankalara takasla döviz verileceğini uluslararası deneyimlerden biliyordum. Senaryomu dinleyenler o zaman eminim içlerinden alaycı biçimde güldü. Ama dalgalı kurla enflasyon arasında ilişki yanlıştı. Birçok meslektaşım ise vatandaşları yanıltmaya devam ediyordu.2003 yılında bir özel banka için konferans vermeye Balıkesir'e gitmiştim. Konferans öncesi izleyicilerden biri bana kur tahmini almak için geldiğini söyledi. Ben de böylesi nokta tahminler yapmadığımı ve yapmayacağımı söyledim. Ancak adam ısrarcıydı. Çiklet gibi yapışıyordu. Zor kaçtım. Konferans bittiğinde tabii kur ve borsa tahmini yapmamıştım. Fakat başıma musallat olan adam yine arkalardan elini kaldırdı ve sordu; "Benim kur tahminime ne oldu?" Dedim ki, "Zorla yapacağım ve yüzde 100 tutacak. Yıl sonunda kur, 1.5 milyon ile 2 milyon arasında biter." (Kur da o sırada 1.5 milyon civarındaydı) Adam itiraz etti: "Öyle tahminle babam da tutturur". Ancak 2003 yılı sonunda kur 1.45 milyon civarında kapattı. Ve ben de bir daha Balıkesir'e konferansa gitmeme kararı aldım. Tabii bir de kur tahmini yapmamaya. Enflasyon hesabı yanlışı Aradan zaman geçti. 2005 yılında İstanbul'da bir başka konferans verirken yine benzer bir soruyla karşılaştım. Soruyu soran yeminimi bozdurmaya kararlıydı. Dedim ki, "Öyle bir tahmin yapacağım ki, bir lira bile şaşmayacak". Herkes gözümün içine bakmaya başladı. Kimse inanmadı. Dedim ki, "2005 sonunda kur 1.5 YTL ile 2 YTL arasında biter." Herkes gülmeye başladı. YTL ile hesabı düşünmemişlerdi. Ama 2005 sonunda da kur bu aralıkta gerçekleşmedi. Yine mahcup olduk.Dünyada bu denli büyük sermaye akımları serseri mayın gibi gezinirken, dalgalı kur gerçekten başa bela hale gelebiliyor. Öncelikle asıl işlevi olan döviz-gelir giderini dengeleyemiyor. Bu nedenle, kurun ne zaman ve hangi yönde hareket edeceğini tahmin etmek en zor iş. Kıssadan hisse, siz siz olun kur tahmini yapmayın. Hele enflasyona göre hiç hesap yapmayın. Yoksa dalgalı kurda dalga malzemesi olursunuz. hgunes@milliyet.com.tr Yanılmamak mümkün değil
