Hurşit Güneş

Hurşit Güneş

hgunes@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları
Haberin Devamı

Bu yılki bütçe görüşmelerinin ilk özelliği bu iktidarın son bütçe görüşmesiydi. İkincisi, bir de bu yıl cumhurbaşkanlığı seçimleri var. Bu nedenle CHP lideri Baykal konuşmasının polemik tarafında Erdoğan'a buradan fena yüklendi. Yolsuzluklardan bahsederken ve cumhurbaşkanının olması gereken niteliklerini sayarken, Erdoğan'ı açıkçası yerden yere vurdu. Aylardır "muhalefet yok" diyenlere, var olduğunu gösterdi. Fakat, Baykal'ın konuşmasındaki "Başörtüsü eşlerin ayıbını örtmez" sözü bir hayli tepkiyle karşılandı. Ama, bu konu konuşuldukça Erdoğan daha fazla yıpranacaktır. Çünkü, işin ayıp tarafı sürekli konuşulacaktır. Meclis'te bütçe görüşmeleri aslında iktidarla muhalefet arasında bir siyasi arena gibidir. Bütçeye ve ekonomiye ilişkin tartışmalar yerine genellikle bol bol siyasal polemik yapılır, atışılır. Bu yıl da öyle oldu. 2007 bütçesinin iki özelliği var. Biri siyasal konjonktürün özelliği, ki harcamaların raydan çıkmasından kaygı duyuluyor. Diğeri de, iç talebin mali disiplinle yeniden dizginlenmeye çalışılması. Çünkü, Merkez Bankası'na (MB) göre, 2006 yazına doğru yaşanan mali çalkantının temelinde iç talepteki aşırı canlanma yatmakta. MB üstüne düşeni yaptı ve para politikasını sıktı. 2007 bütçesinin de buna uyum göstermesi gerekiyorsa. Ancak hal böyleyken bir de gevşetilirse ne olur?2007 bütçesi geçtiğimiz bütçeden üç noktada farklılaşıyor. Birincisi, 2007'de enflasyon hedefi yüzde 4, beklentiler de yüzde 5 civarında, ama gelirlerin yüzde 9'dan fazla artması öngörülüyor. Bu da çok kolay değil. Çünkü geçen yıl ekonomi başlarda çok canlıydı. Bu yıla ise durgunlukla giriliyor.Geçen yıl canlı iç talep nedeniyle toplam vergiler içinde yüzde 12 paya sahip olan KDV yüzde 16, yüzde 28 paya sahip olan ÖTV yüzde 14, yüzde 17 paya sahip olan ithalat vergileri de yüzde 30 arttı. Eğer gelirlerde bir yavaşlama olursa bütçede şaşma riski de çok yüksek. Seçim raydan çıkaracak mı? 2006 2006 T 2007 % Artış % ArtışGelirler 160.3 172.2 188.2 17.4 9.3Vergi gelirleri 132.2 137.6 158.2 19.7 15.0Diğer 28.1 30.4 30 6.8 -1.3Giderler 174.3 175.2 201.9 17.6 17.0Faiz dışı 128.1 129 152 18.7 17.8Personel 41 42.7 43.7 6.6 2.3Mal hizmet alımı 17.2 18.3 15.6 -10.3 -17.3Sermaye 12.4 10.6 12.1 -2.4 12.0Cari transferler 49.1 50.8 60.9 24.0 19.9Transferler 1.8 2.6 3.6 100.0 38.5Faiz 46.2 44.2 52.9 14.5 19.7Açık 13.9 3 16.7 20.1 456.7Faiz dışı denge 32.2 43.2 39.2 12.4 -16.2FDF GSMH 5.7 7.7 5.7 0 -26.0 İkincisi, 2007 bütçesinde (geçen yıla göre) giderlerdeki artış çok yüksek öngörülmüş: yüzde 18. Kaldı ki, bir de seçim kaygısı var. Enflasyon beklentisinin yüzde 5 olduğu bir ortamda harcamalardaki bu artış elbette sorgulanmalı. Üstelik Erdoğan Çankaya'ya çıkar, yerine gelen de kendisini kurtarmak için kesenin ağzını açarsa dengeler büsbütün sarsılabilir. Toplam içinde % İlk 9 ayın 2006 hedefindeki payı 2005-2006 % artışGelir 19.7 79 -5.2Kurumlar 9.8 6.3 18.1KDV 12.4 75 16.1ÖTV 28.2 74 14.1İthalden KDV 16.9 84 30.0Toplam 100.0 80 20.0 2006 vergi performansı Fakat, bu artışların temelinde sadece yükseltilen yatırım harcamaları yok. Sosyal güvenlik açıklarından kaynaklanan transferler kaleminin şiştiği de gözleniyor. Ancak reform yürürlüğe girmedikçe, bu açıklar bütçe dengelerini sarsmaya devam edecek. Öte yandan bu yıl bütçe de yükselen faizler nedeniyle hasar görüyor; artış yüzde 20. 2006 yılında faiz dışı fazla olarak öngörülen 32,2 milyar YTL bu yıl fazlasıyla aşılacak görünüyor (42-43 milyar YTL). Ancak bu başarı harcamaları sınırda tutup iç talep nedeniyle bol akan dolaylı gelirlere dayanıyor. 2007'de ise iç talep tam aksine yavaşladığından gelirler yavaşlayacaktır. Bu nedenle 2007 yılı için faiz-dışı fazla hedefi göre düşürülerek 36 milyar YTL olarak belirlenmiş.Buradan görüldüğü kadarıyla bu bütçe çok zor koşullarda uygulanacak. Hedef daralmak, ancak tam aksi kaygı uyandıracak bir ortama giriliyor. hgunes@milliyet.com.tr Özellikle sıkı disiplin gerek