Hurşit Güneş

Hurşit Güneş

hgunes@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları
Haberin Devamı

Türk Telekom'un hatlı iletişimde yatırım hamlesi bugün ticari faaliyette elde ettiğimiz hızın temelini oluşturuyor. Mobil telefon sisteminde operatörler (özellikle de Turkcell) inanılmaz birer başarı öyküsü gerçekleştirdiler. Hem de tüketiciye üstün kalitede hizmet sunarak. Bir düşünün, iletişimde bundan otuz yıl önceki sıkışıklık sürseydi, bugünkü dış ve iç ticaret hacmini yaratılabilir miydik? Mümkün değil. Sermaye hareketleri bugün son derece yoğun yaşanıyor. İletişim bu denli gelişmiş olmasaydı, bu nasıl mümkün olacaktı? Ucuz ve kaliteli enerjiyle iletişim sağlanmadan gelişmeyi de başarmak mümkün değil. İletişim teknolojisinde Türkiye'nin gelişmiş ülkelerle hemen hemen aynı düzeye gelmesinden iftihar etmeliyiz. Bu teknolojik atılımın bir kısmını 1980'li yıllarda devlet (ya da Türk Telekom), diğer kısmını da 1990'lı yıllarda özel kesim (GSM operatörleri) gerçekleştirmişti. Mobil telefon teknolojisinde çok kısa bir sürede ülkenin hemen her noktasına ulaşıldı. Gerçi bu yıla kadar servis kalitesinde çok ciddi sorunlar sürse de, halkımız bu iletişim aracına gelirinin ötesinde bir ilgi gösterdi ve abone sayısı hızla arttı. 2011 yılında Türkiye'de 55 milyon insanın mobil telefon sahibi olacağı hesaplanıyor.Mobil telefon iletişiminde fiyatları, ortalama geliriyle karşılaştırdığımızda konuşma süreleri kısa sayılmaz. Gelişmiş ülkelerde ortalama konuşma süreleri daha uzun olabilir, ama bunun farklı nedenleri var. Hem kişi başına gelir o ülkelerde daha yüksek, hem fiyatlar düşük, hem de konuşmanın ekonomik gereksinimi daha fazla. Ülkemizde fiyatlar kuşkusuz yüksek. Ancak bunun bir nedeni rekabet eksikliği, diğeri de yüksek vergiler. Operatör şirketler vergilerin düşmesini ve böylece konuşma sürelerinin artmasını talep ediyor. Böylece toplam kar pastasından fedakârlık yapmaksızın, ciroları ve kârları yükseltmek istiyorlar. Maliye ise bugüne dek konuya gelir kaybı olarak bakıyordu. Fakat anlaşılan bu yıl mobil telefonlarda vergilerin düşmesi olası. 55 milyon cep telefonu Gerçi bu vergi indirimleri fiyatlara tam olarak yansımayabilir. Bu kaynak daha çok yatırımların finansmanına gidecektir. Bu durumda fiyatların inmesi için rekabetin yoğunlaşması zorunlu görünüyor. Öte yandan, Turkcell'in geniş pazar payı nedeniyle kendi abonelerine ucuz konuşma olanağı tanıması bir giriş engeli yaratırken, numaraların özelleşmesine izin verilmesi rekabeti hızlandırabilir. Kaldı ki, GSM operatörleri daha şimdiden belli bir fiyat rekabetine girmiş görünüyor. Hatlı telefonların GSM operatörleriyle rekabet olanağı sağlayacak bir fiyat cetveline gitmesi de önemli. Şehirlerarası görüşmelerin azaldığı, şehir içi görüşmelerin ise hatsız operatörlere kayması karşısında fiyat politikasının değiştirilmesi gerçekten çok doğru bir girişim. İletişim malum bir potansiyel. İletişimde yatırım maliyeti yüksek olsa da işletme gideri düşük. Yani kullanım arttıkça çok az ek yük getiriyor. Ama gelirler de hızla artıyor. (Mesela ne derece doğru bilinmez ama Türkiye'de 10 milyon kişinin interneti kullandığı söyleniyor.) Bu nedenle önemli olan, kullanımı artıran bir fiyatlama sistemine geçmek. Son zamanlarda gerçekleştirilmeye çalışılan da bu. hgunes@milliyet.com.tr Özel telefon numarası