Gösterge Mal fiyatları uygulanan para ve maliye politikalarına tepki verse de, hizmet kesiminde fiyat gelişmeleri daha uzun süre direnç gösterdi. Bu direnç 2007 yılının başına dek sürdü. Bu yıl hizmet fiyatlarında da bir yavaşlama var. Ancak bu arada mal fiyatları, özellikle seçimlerle birlikte, yükselmeye başladı. Sıkıntının kaynağı da belki burada. Önceki gün TÜİK kasım ayı enflasyon rakamlarını yayımladı. Bu verilerde piyasaları ve kamuoyunu rahatsız eden nokta üç aydır tüketici fiyatlarının yüksek çıkması. Kasım ayında TÜFE yüzde 1.95 olarak açıklanınca, son 3 ayın ortalaması da 1.6 oldu. Bu rakamlar geçen yılın aynı aylarından daha yüksek. Hizmetler kesimine daha yakından baktığımızda, gördüğümüz manzara kira fiyatlarındaki artışların Merkez Bankası'nın hedeflerine uyum göstermekte zorlandığıdır. Bu yılın başına dek kiralardaki artışlar sürekli yüzde 20'ye yakın düzeyde gerçekleşmiştir. Şu anda bile yüzde 11 kadardır. Öte yandan yine benzer bir oranda artış gösteren lokanta ve otellerdir. Ancak kiranın TÜFE içindeki ağırlığı lokanta ve otellerin üçte biri kadardır. Her ikisinin toplamı da TÜFE'nin yüzde 25'i kadardır. Kısacası, bu kalemler etkili oluyor. Mal fiyatlarına gelince. Sepet içinde yüzde 5 kadar ağırlığı olan sigara ve alkollü içecekler de bol bol zam görüyor. Ama bizce bu önemli değil. Kendini zehirlemek isteyen bari bunu pahalıya yapsın. Bu kalemdeki bir önceki yılın aynı ayına göre artış yüzde 17'yi buluyor. Bununla beraber gıda ve alkolsüz içeceklere bakıldığında son 12 ayda fiyatların yüzde 12.3 arttığı görülüyor. İşte bunu olumlu bulmak mümkün değil. "Yemek yiyen pahalı yesin" demek doğru olmaz. Üstelik bu kalem sepet içinde yüzde 28.5 ağırlığa sahip.Maliyetler yönünden bakıldığında da, yani üretici fiyatlarına bakıldığında, ekim ayı dışında bir hızlanma gözleniyor (Kasım ayında yüzde 0.9). Özellikle de sanayi mamulleri fiyatlarında. Son ayın artışında ise kömür fiyatlarındaki artış dikkati çekiyor. Ancak bunun mevsimsel olduğu göz ardı edilmemeli. Önce hizmet kesimi direndi Dikkat çeken hususlardan biri de, Merkez Bankası'nın özellikle izlediği, özel kapsamlı TÜFE göstergesi olan H endeksidir (altın, tütün ve alkollü içkiler hariç TÜFE). Yukarıdaki grafikte 2 yıllık gelişimi görülüyor. Bu endeks de bizim önemsediğimiz bir endeks. Çünkü altın, tütün ya da alkolsüz yaşamanın bir mahzuru yok. Belki daha olumlu. İşte bu endeks son zamanlarda aylık ortalamalarla yüzde 8 artıyor.Dikkat çeken bir başka husus da, sıkı para politikasının etkileri. Özellikle yüksek faizlerin etkili olduğu dayanıklı malların fiyatlarında azımsanamayacak bir düşüş olmuş. Öte yandan işlenmemiş gıda fiyatlarında küresel etkiler nedeniyle artış hızlanmış. Keza küresel etkiler nedeniyle enerji fiyatları da hızlanmayı sürdürmüş. Kısacası, gözlenen şu ki, daha önce sıkı para politikasına direnen hizmetler nedeniyle düşmeyen enflasyon bu kez de dışsal etkiler nedeniyle başını kaldırıyor. hgunes@milliyet.com.tr Küresel gelişmeler devrede