Ancak ödemeler dengesinde cari işlemler açığı hep daha düşük oluyor. Mesela bu yıl aynı dönemde cari açık 20,8 milyar dolardı. Bunun nedeni hizmetler dengesinde oluşan döviz fazlalığı. İnşaat ve özellikle turizm bunun en belirgin örnekleri. Ekonomide en önemli kırılganlık cari açık olarak görülüyor. Malum çok büyük bir dış ticaret açığı veriliyor. Bu yılın ilk 7 ayında dış ticaret açığı 23,8 milyar dolara dayandı. Yıl sonunda dış ticaret açığı 50 milyar dolara ulaşabilir. Ancak bulunduğumuz yıl içinde dış ticaret dengesindeki açığı telafi eden hizmetler dengesinde değişimler gözleniyor. Geçen yıl (ilk 7 ay) cari açık 14 milyar dolarken, dış ticaret açığı 17,8 milyar dolarmış. Bu yıl ise aynı dönemde cari açık 20,8 milyar dolarken dış ticaret açığı 23,8 milyar olmuş. Dolayısıyla anlaşılıyor ki, geçen yıl 3,5, fakat bu yıl 3 milyar dolarlık hizmet geliri fazlası yaratılabilmiş. Bir başka deyişle, geçen yıl cari açığın yüzde 20'si hizmetlerle karşılanırken, bu yıl bunun ancak yüzde 13'ü kapanabilmiş.Mesela bu yıl ilk 7 ayda turizmde 6,6 milyar dolar döviz fazlası yaratılabilmiş. Geçen yıl bu biraz daha fazlaymış: 6,7 milyar dolar. Gerçi inşaat işlerinden doğan gelirler geçen yıla göre net 80 milyon dolar artmış, ama taşımacılıkta verilen açıkta bir miktar artış olmuş. Dış ticaret açığını telafi eden unsurlardan biri de işçi dövizleri. Geçen yıla göre bu gelirlerde ilk 7 ayda 145 milyon dolarlık artış var. Ama resmi transferlerde 173 milyon dolar azalış var. Yani burada da artan dış ticaret açığını telafi eden bir gelişme söz konusu değil. Hizmetler fazlası düşüyor Konu son derece önemli; çünkü cari açık borçlanma ile finanse edilir, fakat dış ticaret açığı hizmetler döviz geliri fazlasıyla "telafi" edilir. Bu farklıdır. Dış ticaret dengesi bu yıl yüzde 50 bozulurken, bunu telafi eden hizmetler fazlalığında, artış bir yana, bir bozulma gözleniyorsa bunu göz ardı edemeyiz. Önümüzdeki yıl, turizm yeniden ve çok hızlı biçimde canlanmazsa dış ticaretteki bozulma cari işlemler dengesinde daha büyük yara açacaktır. Ve cari açığın finansmanı daha büyük sorun olacaktır. gunes.gif hgunes@milliyet.com.tr Borç değil, telafi
