İkincisi iç talepte düşüş birçok başka veriden gözleniyordu. Özellikle son ayda ithalatın bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 3 oranında düşmesi rekor cari açığa gelinse de bundan sonra bu açığın daralması umudunu yaratıyor. Ancak çıplak gerçek gözden kaçmamalı: bu açık hiç kuşkusuz olağanüstü derecede yüksek. Nihayet cumhuriyet tarihinin en büyük cari işlemler açığı ortaya çıktı: 31.3 milyar dolar. Bu rakam iki bakımdan birçoklarını rahatlatmış görünüyor. Birincisi piyasada son bir aydır 32.5 - 33.0 milyar dolarlık bir açık bekleniyordu. Gerçekleşme ise biraz daha düşük kaldı. Cari işlemler dengesinin dış ticaret kalemleri büyük ölçüde daha önceden biliniyordu. Dün açıklanan verilerin en önemli tarafı mal ticaretindeki açığın geçen yıldan bu yana yüzde 19 büyürken, hizmet ticaretindeki fazlalığın da yüzde 10 azalması. Burada en önemli kalemi elbette turizm gelirlerindeki düşüş oluşturuyor. Turizm gelirleri bu anlamda gelecek yıl daha da önemli bir role sahip olacak. Ya dış ticarette doğan açığı daha güçlü biçimde telafi edecek, ya da gücünü yitirecek. Göreceğiz. Öte yandan cari işlemler içinde yer alan gelirler kaleminde de yüzde 14'e varan bir artış var. Bunlar net faktör gideri (işçi dövizler ve resmi transferler hariç) biçiminde yansıyor. Buradaki kayıp da önemli bir açık nedenini oluşturuyor. Dış ticaret açığı büyüdü Cari açığın finansmanına gelince. Geçen yıl 22.8 milyar dolarlık cari açık varken, 20.4 milyar dolar sermaye girişi olmuştu. Bu yıl 31.3 milyar dolarlık cari açık olmuş ancak 34 milyar dolarlık sermaye girişi olmuş. Döviz kurundaki aşağı hareketi de bu yeterince açıklıyor. Geçen yıl giren 8.7 milyar dolarlık doğrudan yatırım cari açığın yüzde 38'ini finanse ederken, bu yıl giren 18.9 milyar dolarlık doğrudan yabancı yatırım cari açığın yüzde 60'ını finanse etmiş. En ilginci de, geçen yıl içeriye net olarak 13.4 milyar dolar sıcak para girerken, bu yıl sadece 7 milyar dolar girmiş. Tabii, rezervlerdeki (borç ödemeleri nedeniyle) azalma da geçen yıl 17.9 milyar dolar iken 11.8 milyar dolar bir düşerek 6.1 milyar dolar olmuş. Net hata noksan rakamı ise döviz çıkışı yönünde yüzde 17 kadar artmış. Özetle, 2006 ödemeler dengesi tablosu son ayda keskin bir dönüş yapmış olabilir. Ama cumhuriyet tarihinin her anlamda en büyük dış açığını verdiğimiz göz ardı edilmemeli. Üstelik ekonomik durgunluk düşen ithalat talebi nedeniyle dış açığa ne denli yardım ederse etsin, bu açığı ortadan kaldırmayacağı gibi, maliyetinin de durgunluk ve artan işsizlik olacağı da göz ardı edilmemeli. Cankurtaran yabancı (US$ mn) 2006 % değişim 05/06I- CARİ İŞLEMLER -31.316 37.2A. Mal -39.934 19.1İhracat f.o.b. 90.859 18.4İhracat f.o.b. 85.142 15.9Bavul 6.408 84.5Düzeltme -691 263.7İthalat f.o.b. -127.027 19.6İthalat c.i.f. -137.032 17.3Düzeltme: kapsam 6.591 -4.5Düzeltme: sınıflama 3.414 -7.5B. HİZMETLER 13.539 -10.01. Ulaştırma 63 n.m2. Turizm 14.110 -7.73. İnşaat 879 0.64. Mali hizmetler -247 502.45. Diğer -435 117.56. Kamu hizmetleri -720 -17.67. Diğer -111 n.m.C. GELİR -6.608 14.01. Ücretler -107 11.52. Doğrudan yatırım -935 27.43. Portföy yatırımları -662 -28.44. Diğer -4.904 21.2D. CARİ TRANSFERLER 1.687 16.01. İşçi dövizleri 1.111 30.62. Resmi transferler 576 -4.5II- SERMAYE HESABI 34.052 66.3A. Doğrudan yatırım 18.863 115.9B. Portföy yatırımları 7.049 -47.5C. Diğer 14.254 -11.8D. Rezervler -6.114 -65.7III- NET HATA VE NOKSAN -2.736 16.8 hgunes@milliyet.com.tr Rekordan aşağıya iniş? Ödemeler dengesi (özet)