2002 yılından bu yana hızlı bir büyüme performansı izleniyordu. Hatta gerçekleşmeler, sürekli tahminlerin üstünde gelişiyordu. Bu önceleri ihracatın yanı sıra, bir miktar da iç tüketimle sağlanıyordu. Son iki yıldır ise yatırımlar, son yılda da inşaat sektöründeki hızlanmayla elde edildi. 2005 yılının büyüme performansı ilk çeyreğinin sonuçlarını öğrenmemize daha bir ay var. Ancak bu bize pek ışık tutmayacak. Çünkü gerek dünyada, gerek Türkiye'de konjonktür büyük ölçüde değişti. Konjonktürün değişmesi tahminlerin de değişmesini zorunlu kılıyor. Acaba bu yıl yine hükümetin belirlediği yüzde 5'lik büyüme tahmini aşılacak mı? Zor görünüyor. Ancak büyümeyi sağlayabilecek sektörlere bakmak gerekiyor. 2004 yılında iç tüketim gayet canlıydı. Buna bağlı olarak sanayi ve ticaret kesimi büyük canlılık gösterdi. Bu bir ölçüde 2005 yılında da sürdü. Ancak talepteki canlılık hız kesti. Fakat asıl önemlisi yatırımlar hızlandı. Bu da özellikle inşaat kesiminde çok ciddi ölçüde bir patlama getirdi. Geçen yıl sanayi yavaşladı GSMH % büyüme2002 7.92003 5.92004 9.92005 7.6 Tarım geçen yıl, önceki yıldan daha hızlı (yüzde 5.6) büyüdü. Sanayi ise yüzde 6.5 büyüdü. Bu ise önceki yıla göre düşük kaldı. Yani tarım hızlandı, sanayi tempo düşürdü. Keza ticaret kesiminde de bu gözüktü. Ancak inşaat adeta patladı; yüzde 21.5 büyüdü. Bu olağanüstü performans geçen yıl büyümenin ana motoru haline geldi. Çünkü inşaatı dışarıda bırakırsak, 2005 yılı büyümesi yüzde 6.6'ya düşüveriyor. 2004 2005 Sektör payı Tarım 2.0 5.6 11.5Sanayi 9.4 6.5 29.4İnşaat 4.6 21.5 4.2Ticaret 12.8 7.4 24.0Ulaştırma ve hab. 6.8 8.8 13.6Finans 1.1 -0.2 1.6Serbest meslek 8.0 7.4 2.2İthalat vergisi 26.2 12.2 7.3GSYİH 8.9 7.4GSMH 9.9 7.6 2005 yılında ithalat vergilerindeki artış azalmasına da dikkat etmek gerekiyor. 2004 yılında yüzde 26 artarken, 2005 yılında sadece yüzde 12 artmış. Petrol fiyatlarındaki artışa karşılık, ithalat artışının yavaşlaması önemli. Bu yılın ilk çeyrek verileri geldiğinde inşaatın oldukça parlak çıkacağını düşünüyoruz. Çünkü gerek yatırımlardaki artış, gerek konut sektöründeki canlılık 2006 yılının başında da sürdü. Fakat daha sonra konut kesiminde gözlenen yorulma ve özellikle son kur dalgalanmalarının piyasayı bıçak gibi kesmesiyle yılın geri kalanı farklı oluşabilir. Kısacası, yılın ikinci yarısında inşaat kesiminin büyümeye olumlu katkısı sınırlı kalabilir. İnşaat bu yılı kotarmaz Ocak Şubat Mart 2004 5.3 14.7 12.42005 5.0 10.7 3.42006 -6.0 5.9 8.9 Tarıma gelince. Elbette tahmin yapmak kolay değil. Ancak bu yıl geçen yıla göre daha olumlu verilerin geleceği pek beklenmiyor. Milli gelirin yarısını oluşturan sanayi ve ticaret kesiminde ise tablo henüz oldukça belirsiz. Mart ayındaki olumlu verilere rağmen, yılın ilk iki ayında büyümenin yavaşlayacağı gözükmüştü. Kısacası, üretim tarafından baktığımızda 2006 yılında yüzde 5'lik hedefin aşılması çok zor. Yakalanması bile. Yani bu yıl bir tek enflasyon tahminleri değil, büyüme tahminleri de şaşabilir. Konuya devam edeceğiz. hgunes@milliyet.com.tr TOPLAM SANAYİ % DEĞİŞİM
