ABD'de işsizlik artınca sağlık düzeliyor, ömür uzuyor

Sağlığa dikkat edilince, daha uzun yaşanıyor. Ancak bu malum. Asıl önemli zor zamanlarda sağlığa bakmak. Çünkü Amerikalı bilim adamı Christopher Ruhm haziran ayında tamamladığı çalışmasında sigara ve şişmanlığın ömrü kısalttığını, ancak sürekli idmanın ise ömrü uzattığı sonucuna ulaşıyor.
Amerika'da sigara alışkanlığı yılda 430 bin erken ölüme neden oluyor. Çünkü sigara kanser, enfarktüs ve solunum hastalıklarına neden oluyor.
Sağlığı tehdit eden ikinci hastalık şişmanlık. Bu da her yıl Amerika'da 300 bin kişinin yaşamını yitirmesine neden oluyor. Şişmanlık da hipertansiyon, diyabet, kalp hastalıkları, böbrek ve solunum hastalıklarına neden oluyor.
Nihayet sürekli idman, ya da spor yapanlar kanser dahil tüm hastalıklara daha az yakalanıyorlar. Hem kilo verdiklerinden kendilerini daha iyi hissediyorlar, hem de gerçekten iyileşiyorlar.
Ruhm'un son çalışması ekonominin kötü dönemlerinde kötü alışkanlıkların azaldığını, iyi alışkanlıkların ise arttığını gösteriyor. Çünkü kötü alışkanlıklar yerine artık bu insanlar sağlıklarına özen göstermeye başlıyor. 20 yıllık bir veri tabanı ile çalışan Ruhm işsizlikte yüzde 1'ik bir artışın yaşam beklentisinde yüzde 0.5'lik bir artışa neden olduğunu gösteriyor.
Ruhm'un çalışmasında örneklemlerin yüzde 25'i sigara içiyormuş. Ancak bunun sadece yüzde 2'si günde 40'tan fazla sigara içiyormuş. Yine bu nüfusun yüzde 54'ü aşırı kiloluymuş, yüzde 5'i de aşırı şişmanmış. Sürekli idman yapanlar yüzde 42 olmakla birlikte, yüzde 29'u hiç ekzersiz yapmıyormuş.
Ruhm bu örneklem içinde, geçici ekonomik inişlerde, sigara içme oranı ve kilolu olmanın düştüğünü ancak idman yapma oranının yükseldiğini gözlüyor. Hele hele ağır sigara içenlerin ciddi biçimde sigarayı azaldığı gözleniyor. Öte yandan, benzer bir gelişme aşırı şişmanlarda gözleniyor. Bu kesim hızla kilo veriyor. Nihayet, en çok hiç işi gücü olmayanlar kendilerini spora veriyorlar.
Örneğin işsizliğin yüzde 1 oranında arttığı ortamlarda sigara içme yüzde 0.6 düşüyor, aşırı şişmanlık yüzde 1.4 azalıyor, fiziksel tembellik yüzde 1.5 düşüyor ve çok - yönlü sağlık riskleri de yüzde 1.8 azalıyor. Bu değişim aşırı şişmanlığı erkeklerde yüzde 2.0, siyahlarda yüzde 3.1 ve Latin kökenlilerde ise yüzde 4.3 etkiliyor. Yani çok daha fazla.
Sigara içme ise, yüzde 1'lik bir işsizlik artışında, kadınlarda yüzde 0.8, erkeklerde ve zencilerde ise yüzde 0.3 oranında azalıyor. Yani etki çok daha sınırlı kalıyor. Ruhm tüm bu bulguları işten arta kalan zamanın artması olanağına bağlıyor. Böylece ev yemekleri yendiğinden şişmanlık da engellenmiş oluyor. Sigara içmedeki azalmayı da Ruhm iş stresinin azalmasına bağlıyor.
Böylesi bir çalışma bizde yok. Ama peşinen tahminlerimizi belirtelim. Sigara içme işsizlik arttıkça bizde azalmaz artar. Çünkü Amerika'da kahve köşeleri yok. Ülkemizde hamburger yeme alışkanlığı da gayet sınırlı olduğundan, evde yenince zayıflanmaz, aksine bizde evde bol yenir, şişmanlanır. Spora gelince. Ne işsizken, ne de işi varken yapıldığından o da fark etmez.
Kısacası, bu araştırmanın bizde geçerliği hiç yok. İşsizlik artınca bizde aksine sağlığın s'si kalmıyor.