Sosyal medyada bilgi kirliliğine dikkat

Koronavirüs salgını sonrasında sosyal medyada paylaşılan yalan haber ve yanlış bilgi oranı ciddi oranda artmış durumda. İnsanları tedirgin eden yanlış bilgiler, virüse yakalandığı iddia edilenler ve daha fazlası. Zaten normal günlerde bile sosyal medyada yalan haber gerçek haberlere göre altı kat daha fazla yayılıyor. Başta Twitter olmak üzere Instagram, Facebook ve TikTok gibi sosyal medya hesaplarından bir gönderiyi okurken ya da o bilgileri paylaşırken, retweet ederken dikkat etmeniz gerekenler var. Sosyal medyada bir bilginin doğru olup olmadığını siz de teyit edebilirsiniz.

Yanlış paylaşım arttı

Sosyal Medya Derneği Başkanı Said Ercan, bu dönemde sosyal medyada bilgi kirliliğinin arttığını ve çok fazla sahte ve bot hesaplar olduğunu vurguladı.
Ercan, Twitter için resmi kurum ve kişilerde onaylanmış hesap (mavi tık) olup olmamasına bakılması gerektiğini belirterek, “Paylaşılan bilginin resmi bir hesapta olup olmadığına bakılmalı. Twitter’da takipçi sayısı düşükse, resmi hesap değildir. Hesap yeni açılmışsa genelde bottur. Instagram’da etkileşime bakılmalı. Etkileşim düşükse ‘parodi (ünlü kişileri taklit eden)’ hesap yazıyorsa gerçek değildir. Kendi resmini kullanmıyorsa, ismi açık değilse, bir karakterse gerçek olmayabilir” bilgisini verdi.

Said Ercan, Whatsapp’tan gelen ses kayıtlarının kaynağının sorulması gerektiğini de dile getirerek, gruplarda gelen mesajların güvenilir kaynaklardan gelip gelmediğine dikkat edilmesini, referans hesaplara bakılmasını, geleneksel medya kaynaklarından paylaşımların dikkate alınmasını önerdi.

İpuçlarına bakın

Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ali Murat Kırık ise koronavirüs salgını sonrasında Türkiye’de sosyal medya üzerinden bilgi kirliliğinin ve algı operasyonlarının arttığını ifade ederek, “Toplumsal panik, infial ve kaos dönemlerinde bu hesapların paylaşım sayısı daha artar. Kullanıcılar birkaç ipucuyla bilgi kirliliği yayan hesapları anlayabilir. Bu tarz bilgiler sahte, anonim ve bot hesaplar üzerinden paylaşılıyor. İlk önce hesabın açılış tarihine dikkat edilmeli. Genelde bu hesaplar yeni tarihli oluyor. Aynı şekilde arkadaş ve takipçi sayıları azdır. Profil fotoğrafları gerçek bir kişiyi temsil etmez. Profil fotoğraflarının sahte olup olmadığı arama motorlarından tespit edilebilir. Devletin resmi kurumlarından yapılan açıklamalara itibar edin” diye konuştu.

En fazla sahte hesap Twitter’da

Ali Murat Kırık, bu tarz hesapların genelde kişisel içerik üretmediğini var olan içerikleri dezenforme ederek sunduklarını kaydederek, şunları söyledi:
“Sahte hesapların çoğunluğu Twitter’da yer alıyor. Genelde bu botların diğer sosyal paylaşım ağlarında profili yok. Gerçek hesaplara oranla daha fazla retweet ve beğeni yaparlar. Profil bilgileri genellikle eksik bırakılır. Sahte hesaplar genelde fotoğraf ya da video gibi içeriklere, mesajlara pek fazla yorum yapmaz. Nadiren profil fotoğrafını değiştirirler. Ünlü kişiler adına açılan sahte hesaplarda gerçek kullanıcı ismi ile bir iki harf değişikliği yaparlar. Bu durum ilk bakışta aktif kullanıcıların hesabın sahte olduğunu anlayamamasına neden olur. Sahte hesapların paylaşım zamanlaması da değişiklik gösteriyor. Yine etkileşim sayıları da bu tip hesapların tespitinde büyük katkı sağlar.”