Bu bayram ekrandayız
Bayramın kutlu olsun anneciğim… Ellerinden öperim babacığım… Nice bayramlara kızım… Mutlu bayramlar oğlum… Gözlerinden öperim torunum… Klasik bayram kutlamaları bu yıl yüz yüze yapılamasa da telefonla, internetten ya da mobil uygulamalarla sevdiklerimizle aramızdaki mesafeleri aşabiliriz.
Koronavirüs salgını tedbirleri kapsamında arife günü dahil dört gün boyunca bütün Türkiye’de sokağa çıkma kısıtlaması uygulanıyor. Yüz yüze iletişim kuramayacağımız için dijital iletişim kanallarına bu bayram sıkça başvuruyor olacağız. Bu şekilde mesafeler kısalacak. Peki, bayramlaşmak için hangi mobil uygulamalardan yararlanabiliriz? Özellikle 65 yaş üstü büyüklerimiz hangi uygulamaları daha çok kullanabilir? Mobil uygulamalar, akıllı telefon, tablet, bilgisayar ve akıllı saat gibi mobil cihazlarda çalışması için hazırlanmış yazılımlar. Bu uygulamalar kullandığımız cihazın içinde yüklü bulunan uygulama mağazalarından indirilebiliyor. Yapılması gereken bu mağazaların üzerine tıklayarak indirmek istediğiniz mobil uygulamayı bulup, ‘indir’ seçeneğine basarak telefonunuza yüklemeniz. Ülkemizde en yaygın kullanılan anında mesajlaşma uygulamaları WhatsApp, Facebook Messenger, BiP, Skype, Google Hangouts… Bunların hepsi ücretsiz. Bu uygulamalarla hem yazılı, hem sesli hem de görüntülü görüşme yapmak mümkün.
Pandemi döneminde yıldızları parlayan yeni nesil video konferans uygulamaları da var. Zoom, Teams, WebEx bunlar arasında. Bunlar biraz daha online iş ya da eğitim amaçlı kullanılıyor. Ancak Zoom gelişmiş özellikleriyle günlük hayatta da sıkça kullanılan uygulamalardan biri olmayı başardı. Sosyalleşme ve sohbet amaçlı uygulama olan Houseparty’nin de yıldızı parlıyor.
En popüler uygulamalar
WhatsApp: Dünyada ve Türkiye’de açık ara en yaygın kullanılan iletişim uygulaması. Bayramlaşmanın da gözdesi. Kullanmak için ücret ödemeniz gerekmiyor. Telefonun interneti ya da evdeki kablosuz interneti kullanıyor. Yazılı, sesli ve görüntülü görüşme imkanı tanıyor. Uygulama mağazasından indirip kurulumu tamamladıktan sonra yeşil simgesine tıkladığınızda çıkan kutucuğa cep telefonunuzu yazarak kullanmaya başlıyorsunuz. Telefon defterinizdeki WhatsApp kullanan herkesle bu yolla iletişim kurabilirsiniz. Bilgisayarda da internet üzerinden kullanmak mümkün. Uygulama üzerindeki telefon işaretine tıklayınca istediğiniz kişiyle sesli, kamera işaretine tıklayınca görüntülü görüşme yapabilirsiniz. WhatsApp gruplarına üye olabilir, siz de grup kurabilirsiniz. WhatsApp’la bayram boyunca 8 kişiye kadar video konferans şeklinde toplu görüntülü görüşme de yapabilirsiniz. Fotoğraf, video, ses kaydı ve konumunuzu da gönderebilirsiniz.
Facebook Messenger: Sosyal medya devi Facebook’un geliştirdiği yazılı, sesli ve görüntülü haberleşme sağlayabilen bir anlık mesajlaşma servisi. Facebook’a üye olduğunuzda otomatik olarak Facebook’taki arkadaş listenizle sohbet edebilirsiniz. Bu uygulamayı Facebook üyesi olmadan da kullanabilirsiniz. Bunun için uygulama mağazasından indirip üye olmanız gerekiyor. Uygulama üzerinden görüntülü konuşabilir, istediğiniz kadar fotoğraf gönderebilirsiniz. Zoom’un rekabeti sonrasında ise 50 kişiye kadar video konferans yapma özelliği sunan Facebook Messenger Rooms’u çıkardı. Yeni uygulamada konuşmaları eğlenceli hale getirmek için efektlere de yer veriliyor.
Skype: İnternet üzerinden iletişim ve telefon görüşmesi sağlayan başka bir uygulama. Cep telefonlarında ve bilgisayarlara indirilip kullanılabiliyor. İndirdikten sonra bir hesap açmanız gerekiyor. Daha sonra oturum açıp Skype hesabı olan sevdiklerinizi ekleyebilirsiniz. Skype sayesinde arkadaşlarınızla ve ailenizle bir araya gelip kutlama yapabilirsiniz. Skype’ı ücretsiz kullanarak en fazla 50 kişinin bulunduğu gruplara ileti gönderebilir ve bu gruplarla sesli ve görüntülü çağrı yapabilirsiniz.
Zoom: Pandemi döneminin kesinlikle en popüler video konferans uygulaması. Görüntülü olarak 100 kişiye kadar aynı anda canlı iletişim kurabiliyorsunuz. Cep, tablet ve bilgisayara indirip kullanabilirsiniz. Zoom, Google Play, HMS ve App Store’da bulunabiliyor. Uygulama marketlerinin arama kısmına Zoom yazarak programı indirin. Program genel kullanımda ücretsiz. Bilgisayarınıza indirmek için de zoom.us adresine girmeniz gerekiyor. Zoom’u kullanmak için bilgilerinizi girip mail adresinizle hesap açmalısınız. Hesabınızı açtıktan sonra kullanıcıları listenize ekleyip görüşme yapabilirsiniz. ‘Yeni Toplantı’ başlat seçeneğiyle toplantı başlatıp arkadaşlarınıza davet geçebilirsiniz. Zoom davetlerini kabul edip sevdiklerinizle doya doya görüntülü konuşabilirsiniz. Kullanım dili İngilizce ancak Türkçe seçeneği de mevcut.
Yerli çözümler de var
BiP: Anında mesajlaşma ve video konferans alanında yerli girişimler de var. Bunlardan biri BiP. Turkcell’in mobil uygulaması. Tüm operatör abonelerinin kullanabileceği bu uygulama bir tür yerli WhatsApp. Mesajlaşma, sesli ve görüntülü görüşme imkanı sunuyor. Ayrıca grup mesajlaşması, konum paylaşma, mesaj ile para transferi gibi farklı özellikleri de var. 10 kişiye kadar görüntülü görüşme imkanı sunuyor. Mobil, web ve tablet üzerinden sevdiklerinizle görüşebilirsiniz.
Diyalog: Savunma sanayi firması Havelsan da yeni video konferans çözümü Diyalog’u duyurdu. Kaliteli görüntü, ekran paylaşımı ve güvenli sesli görüşme gibi özellikleriyle öne çıkıyor.
İleri yaş için teknoloji
Teknoloji firmaları ileri yaştakileri de düşünerek farklı tasarımlara imza atıyor.
- Samsung, Nokia, Alcatel gibi cep telefonu üreticileri 65 yaş üzerinin kullanabileceği hem tuşlu hem de dokunmatik ekranlı modeller çıkardı. Yaşlılar için özelleştirilmiş olan bu telefonların fiyatları da bir hayli uygun.
- Normal akıllı telefon kullanan ancak kendilerine göre özelleştirmek isteyenlere de bazı mobil uygulamalar yardım ediyor. Bazı uygulamalarla telefonunuzdaki yazıları ve simgeleri büyütebilirsiniz. ‘Yaşlılar için telefon’ ve ‘Magnify’ bu uygulamalardan. Telefonunuzu kullanırken dijital bir büyüteç işlevi görüyor.
- Acer, Grandpad adlı tabletini 75 yaş ve üzeri için tasarladı. Hiçbir teknolojik özelliği olmayan tabletin büyük ikonları bulunan temel bir menüsü var. Sadece gerekli birkaç özelliği bulunuyor. Tek tıkla video görüşmesi yapabilir ve görüşmeyi cevaplayabilirsiniz. Aynı şekilde oyun oynamak mümkün. Kullanımı çok basit. Henüz Türkiye’de satılmıyor.
-Ayrıca henüz ülkemizde yok ancak yurtdışında bazı firmalar ileri yaş grubuna özel kullanımı çok kolay tek tıkla görüşme yapılabilecek video konferans uygulamaları geliştiriyor. Oscar Family bunlardan biri.
“65 yaş üstü teknoloji kullanımını artırdı”
65+ Yaşlı Hakları Derneği Genel Müdürü Özlem Yalçınkaya, 65 yaş üzerinde teknolojiyi daha aktif kullanabilenlerin pandemi sürecini daha kolay geçirdiğini söylüyor. Yalçınkaya, “İletişim, internetten alışveriş ve bankacılık işlemlerini daha kolay gerçekleştirdiler. Evde kalma sürecine daha kolay adapte oldular. Ama genel olarak bu yaş grubunda teknoloji okuryazarlığı çok iyi düzeyde değil” diyor. Bu süreçte 65 yaş üzeri kişilerin çocuklarından, torunlarından ve komşularından teknoloji konusunda destek aldıklarını söylüyor.
Güvenliğe dikkat
Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi Öğretim Üyesi ve Dijital İletişim Araştırmacısı Doç. Dr. Ali Murat Kırık, görüntülü arama uygulamalarının ilgi göreceği bu süreçte siber korsanlar ve sanal dolandırıcılara dikkat çekiyor: “Özellikle bu uygulamaların güvenlik açıkları ve verilen erişim izinleri kişisel verilerin çalınmasına sebep olabilmektedir. Ayrıca uygulamaların gelişigüzel bir şekilde uygulama dükkânları dışından indirilmesi de oltalama saldırılarına zemin hazırlar. Özellikle bayram mesajı kisvesi altında gelen linklere tıklanmamalıdır.”