Hamas, bu önü-ardı iyi düşünülmemiş ve sonuçta sivil halka katliam boyutuna varan sözde askeri harekatı neden yaptı? Arkasında İran mı var? İsrail mi var? Hakkında bilgi toplanamayacak alanlara giren bu soruları bir kenara bırakalım ve bu gibi uluslararası olaylarda sorulması meşru soruya cevap arayalım:
Hamas’ın bu eylemi, kime yaradı? Herhalde sayıları 1000’i aşan çocuğun anası-babası, Hamas’ı destekleseler bile 75 yıldır süren işgal ve hırsızlığın biriken öfkesinin, şu ana kadar verilen binlerce Filistinli şehidin intikamının, komşu ülke halklarının “Artık yeter!” diye harekete geçmesinin hesabında değiller...
Bu arada İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant, ABD ve İngiltere liderlerinin sınırsız destek, sonsuz yardım vaadinin verdiği hızla başı-sonu belirsiz bir savaş planı açıkladı. (Bir parantez açabilirsek: Bu bir savaş değildir, bir terör eylemine karşı terör eylemidir. Uluslararası hukukçular, bir ülkenin sivilleri kurtarmak için bir başka ülkenin sivillerine yönelik askeri harekata girişmesinin savaş suçu olduğunu söylüyor.)
Bu plana göre İsrail, hava ve kara harekatıyla savaş suçu işlemeye ve kendisini devlet statüsünden çıkartıp, örneğin PKK düzeyinde bir terör örgütü statüsüne indirgeyen eylemlerine devam edecek. Hamas’ın elindeki rehineleri kurtarmak için onların da, masum binlerce sivilin de hayatını tehlikeye atan bombalamaları sürdürecek. Bu harekata tanklar ve özel takviyeli buldozerler de katılacak.
Bakana göre bu aşamanın devamında Hamas’ı yenmek ve roket imalatında kullandığı altyapıyı yok etmek var. Eski bir subay, ordudan ayrıldığından beri İmar Bakanı ve Göçmen İşleri Bakanı olarak bizzat Filistin topraklarının işgali ve Yahudi yayılmacılığının sorumlularından olan Gallant, ikinci aşamada çatışmaların azalacağını söylüyor. Üçüncü ve son aşamadaysa İsraillileri koruyacak yeni bir güvenlik sistemi oluşturulacak. Bakan’a göre, bu dönemin sonunda Gazze’nin sorumluluğu tekrar Gazzelilere devredilecek. Ne bu aşamaların süreleri belli ne de yetkinin nasıl bir yapıya devredileceği.
Ancak belli olan bir şey var: İsrail Golan, Batı Şeria ve Doğu Kudüs’ten sonra işgal planına Gazze’yi de ekliyor. Batı Şeria ve Kudüs belki stratejik ve sembolik önemde yerler ancak İsrail’in böyle planlı-programlı yerleşmeye başlayacağını açıkladığı Gazze’nin başka bir önemi daha var:
İsrail’in “Buldum!” dediği ve Yunanistan ve Mısır ile iş birliği yaparak ya Akdeniz’den ya da Türkiye üzerinden Avrupa’ya ihraç etmek için kolları sıvadığı doğal gaz Gazze’ye ait.
Bu gazın bilinen miktarı 1 trilyon kübik-feet (30 milyar metreküp.) Bu miktarda gazın değeri konum, kalite ve talep gibi çeşitli faktörlere bağlı olarak değişebilir, ama Şubat 2023 itibarıyla doğal gazın ortalama fiyatı bin fit küp başına 2,50 dolar civarında olduğuna göre, Gazze’nin şu anda cebinde 3 milyar dolar var demektir. Başka bir deyişle Filistin’in bütün çocukları için okul, tüm kentleri ile devasa şehir hastaneleri, karayolları, demir yolları ve Mısır, Lübnan ve Ürdün’dekiler de dahil 15 milyon Filistinlinin hepsine istihdam sağlayacak fabrikalar kurulabilir. Sizce de bu açıdan bakınca İsrail savunma bakanının neyin planını yaptığı daha iyi belli olmuyor mu?
***
Tercüman gazetesinde birlikte çalıştığımız, gazeteci-yazar ağabeyimiz Rauf Tamer’in elim kaybından duyduğum üzüntüyü ifade ile, kendisine rahmet, ailesine ve meslek arkadaşlarına sabır diliyorum.