Bir insan ABD Merkezi İstihbarat Dairesi CIA’de 26 yıl çalışıp, başkanlığına getirilmişse ve önce George W. Bush’un, ardından Barack Obama’nın savunma bakanlığını yapmışsa o kişiye ABD derin devletinin cisimleşmiş hali diyebilirsiniz. Bu kişi sizin ülkenizin bir takım eylemleri ve politikaları sebebiyle bedeller ödemesini istiyorsa, ülkeniz ve o siyasetleri için gurur duyabilirsiniz.
Robert M. Gates, Bush tarafından CIA başkanlığına getirildi; daha sonra savunma bakanlığına atandı. Altı yıl ABD dış güvenlik siyasetine yön verdi; görevde bulunduğu sırada ABD’nin Irak Afganistan savaşlarını yönetti. Kendisi Irak’ın ve Suriye’nin üçe bölünme siyasetinin mimarı ve ilk uygulayıcısıdır. Şimdi bu zat adını Joe Biden’a hatırlatmak amacıyla olsa gerek New York Times’a yazdığı bir makalede, Trump’ın dışişleri, ulusal güvenlik ve savunma bakanlıklarına yapacağı atamaları övüyor; Trump’ı karalıyor, ama giden yönetimin son dakikada attığı Türkiye’ye yaptırım adımını da övüyor. Yeni hükumetin, ABD müttefiklerini yeniden kazanmaya çalışacağını, bununla birlikte Almanya’nın Rusya’dan doğal gaz aldığı için sorumlu tutulması gerektiğini yazıyor. En uzun bölümü Türkiye’ye ayrılan yazıda Robert Gates şöyle diyor:
“Türkiye’nin ABD’nin defalarca uyarmasına rağmen Rus S-400 hava savunma sistemlerini almasının bir bedeli olması gerekir. İlan edilen yaptırımlar iyi bir başlangıçtır. Ankara ayrıca Libya’da, Doğu Akdeniz’de ve Suriye’de, diğer NATO üyelerinin barışı sağlama çabalarına zorluk çıkarttığı için hesap vermelidir. Üye ülkelerin diğer müttefiklerin çıkarlarına aykırı eylemleri görmezden gelinemez.”
Ya Türkiye’nin çıkarları? Gates’in o yüksek perdeden savunduğu vaazını kendi kulağı duyuyor mu? Eğer Türkiye’nin Libya, Akdeniz ve Suriye siyasetleri diğer bazı ülkelerin çıkarları ile uyum halinde değilse, aynı mantıkla diğer ülkelerin izlemek istedikleri siyasetler de Türkiye’nin çıkarları ile uyum halinde değil demektir. Neden bu uzlaşmazlık sebebiyle sadece Türkiye hesap vermelidir? Kaldı ki bu sayılan coğrafyalarda Türkiye’nin izlediği siyasetler tamamen Birleşmiş Milletler kararlarıyla, uluslararası hukukla ve kendi güvenlik ihtiyaçlarıyla uyumludur. Hatta Libya’da izlenen siyaset, ABD’nin de izlediği siyasetle uyumludur.
Ayrıca Türkiye’nin filan ülkenin çıkarlarını gözetme ve kendi tutum ve davranışlarını bu ülkenin siyasetiyle uyumlu hale getirme gibi bir zorunluğu mu vardır? Gates, 2011’den beri belli ki Bushların üniversitesinde rektörlük işlerine fazla eğildiği için bölgede olup bitenleri ve Türkiye’nin son on yılda edindiği oyun-kurucu rolünü fazla incelemeye imkân olmadı. O “hesap veren” veya “sorumlu tutulan” Türkiye’ye biz “Eski Türkiye” diyoruz.
Biden ve kendisine bir görev verilecek olursa Gates, Almanya’yı Kuzey Akımı 2 Boru Hattından dolayı ne kadar sorumlu tutabilirlerse, Türkiye’yi de o kadar sorumlu tutabilirler ve bu Trump’ın enayi yaptırımlarından daha ileri gidemez.
