Yurt dışı üretici fiyat endeksi nisan ayında % 4.00 arttı.
Yurt içi üretici fiyatları ise nisan ayında % 2.60 oranında artmıştı.
Türkiye İstatistik Kurumu, üretici fiyatlarındaki değişimi iki ayrı endeksten; (1) Yurt içi, (2) Yurt dışı üretici fiyatları endekslerinden izliyor.
Yurt içi üretici fiyatları yurt içinde üretimi yapılan ürünlerin, vergiler hariç, peşin satış fiyatıdır.
Yurt dışı üretici fiyatı ise yurt dışı için siparişin verildiği andaki satış fiyatıdır. Yurt dışı üretici fiyat endeksinde, ürünlerin ihracat fiyatları doğrudan sanayi sektöründeki üretici firmalardan alınmaktadır.
Ülke üretimi yapılarak yurt dışına ihraç edilen malların üretici fiyatlarındaki değişimi ölçen yurt dışı üretici fiyat endeksi (YD-ÜFE), 2018 yılı nisan ayında bir önceki aya göre % 4 bir önceki yılın aralık ayına göre % 8.56, bir önceki yılın aynı ayına göre %21.72 ve on iki aylık ortalamalara göre % 20.81 artış gösterdi.
Yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE), 2018 yılı nisan ayında bir önceki aya göre % 2.60, bir önceki yılın aralık ayına göre % 8.03, bir önceki yılın aynı ayına göre % 16.37 ve on iki aylık ortalamalara göre % 15.36 artış gösterdi.
Ekonomik bakımdan hedefimiz, katma değeri daha yüksek ürünleri ihraç edebilmek.
Fark nereden geliyor?
Yurt içi ve yurt dışı ürünlerin fiyatını yükselten içeriden ve dışarıdan temin edilen girdilerin maliyetindeki artış. Genel olarak enflasyon. Yurt dışı ürünlerin maliyetinde olumlu etkisi olabilecek devlet katkıları, yurt içinde işlenmek kaydıyla yapılan gümrüksüz ithalat, ihracat kredileri ve ihracat teşvikleri.
İhracatta rekabet arayışında döviz kurlarının önemini de unutmamak gerekir. Döviz kurunun yükselmesi hem yurt dışı üreticiye fiyat avantajı sağlıyor hem de rekabet şansını artırıyor.
Nisandan geriye 12 aylık ortalama yurt dışı üretici fiyatları artışı % 20.81 oranında. Nisandan nisana Tük Lirası’na karşı euro’nun değer kaybı % 26, dolara karşı % 14 dolayında. Döviz kurlarındaki ortalama artışın yurt dışı üretici fiyatlarındaki artışın pek üzerinde olamadığı, yurt dışı üretim yapanların kur avantajından büyük ölçüde yararlanamadıkları anlaşılıyor.
Acaba yurt içi ve yurt dışı üretici fiyatları arasındaki fark nereden kaynaklanıyor? (1) Üretici yurt dışına daha kaliteli ürün mü yapıyor? (2) Yurt dışına yapılan üretimde katma değer acaba giderek yükseliyor mu? (3) Yurt içi talep daha ucuz, kalitesi daha düşük olabilen mallara mı yöneldi?
Nisandan nisana 12 aylık dönemde yurt dışı üretimde imalat sanayiinde yıllık ortalama fiyat artışı % 20.93 iken, yurt içi üretimde % 16.70 oranında. Yurt dışı üretimde tekstilde yıllık ortalama fiyat artışı % 21.07 iken, yurt içi üretimde % 10.80 oranında. Giyimde ise yurt dışı üretimde yılık ortama artış % 18.74, yurt içi üretimde sadece % 7.45.
Büyük ölçüde maliyet artışından kaynaklanmıyor ise, yurt dışı üretici fiyatlarının artması üretici için de ihracat için de çok önemli bir gelişmedir.
