Yumurtada üretim tarihi çok önemli...

Tavuk çiftliklerinde 2013 yılında 16.5 milyar adet yumurta üretildi. Bu yıl üretilen yumurta sayısı 17 milyarı aşacak.
Tavuk çiftliklerindeki kafeslerde yumurtalık ırk tavuklarda 1 metrekare alana 16 adet tavuk konuluyor. Tavuklar 19’uncu haftada yumurta vermeye başlıyor. 65’inci haftada yumurta randımanı yüzde 72’nin altına iniyor.
Randımanı düşünce ekonomik olmadığı için bu tavuklar kesiliyor.
Tavuğa fazla yem ve fazla ışık verilse veya müzik dinletilse bile 25-27 saatten önce bir yumurta vermiyor. Yumurta döneminde bir tavuktan 300-320 yumurta alınıyor.
Yumurtalık tavuk sürekli ayakta durduğu ve gezindiği için kas yapısı gelişiyor. Bunun için yumurtalık tavuklar kesildiğinde etleri 1.5 saatte pişiyor. (Halkımız geç pişen bu yumurtalık tavukların çiftlik tavuğu olduğunu sanıyor.)
Canlı bir organizma
Yumurta canlı bir organizma. (Yemeyip, kümeste bırakırsanız, bir süre sonra içinden civciv çıkıyor!) Yumurtanın kabuğunda milyonlarca küçük delik var. Bu deliklerden yumurtanın içindeki hücreler nefes alıyor. Hücreler nefes aldıkça da yumurtanın içindeki yapı değişiyor. Bu yapı değişmesini biz yumurtanın lezzetinin kaçması, yumurtanın bozulması olarak adlandırıyoruz.
Normal oda veya mutfak sıcaklığında kalan bir yumurtanın, kümesten çıktıktan sonra ortalama 5-6 gün özelliği bozulmuyor.
Sonraki günlerde yumurtanın tadı, lezzeti, özelliği kaybolmaya başlıyor.
Bunun için yumurtada soğuk zincir uygulaması zorunluluğu getirildi. Ama tam olarak uygulanamadı.
Soğuk zincir içinde tüketiciye ulaştırıldığında yumurtanın raf ömrü, kümesten başlayarak son tüketim gününe kadarki süre 28 güne kadar uzuyor. Nasıl ki tavuk, süt, tüketiciye soğuk zincirle ulaştırılıyorsa, yumurtanın da marketlerde ve bakkallarda 5-12 derece soğukluğu sağlayacak soğuk havalı vitrinlerde satışa sunulması gerekiyor.
Şimdilerde Türk Gıda Kodeksi Tebliği’nde değişiklik yapılacağı, soğuk zincir şartının kaldırılacağı söyleniyor. Yumurtaların yumurtlama tarihinden itibaren en fazla 21’inci güne kadar satış için raflarda tutulmasına izin verileceği belirtiliyor.
Soğuk hava vitrini
Halen yürürlükte olan, yumurtayla ilgili tebliğlere göre,
(1) Üreticilerin yumurtanın üzerine barkod basması, yumurtayı kutulaması, kutunun üzerine son kullanma tarihini yazması zorunluluğu var.
(2) Bakkalda ve markette yumurtanın 5-12 derece ısıdaki soğuk hava vitrinlerinde satışa sunulması gerekiyor.
(3) Tüketicinin ise satın aldığı yumurtayı buzdolabında tutması bekleniyor.
300 dolayında büyük yumurta çiftliği, bu çiftliklerin 4 bine yakın kümesi var. Kümeslerde 75 milyon tavuk her gün yumurta veriyor. Bu iş kolunda doğrudan 250 bin kişi çalışıyor. Pazarın büyüklüğü 1.5 milyar dolara ulaştı. Türk halkı kişi başına yılda 187 yumurta tüketiyor.

Gıda tebliğlerine uygun olarak pazarlanan her yumurtanın üzerinde 14 haneli numara var. İlk 2 hane ülke kodunu, İkinci 2 hane il trafik kodunu gösteriyor. Son 10 hanedeki rakamlar, üretici firmanın kimliğini belirtiyor. İhraç edilen yumurtalarda üretim ve son kullanma tarihi de var. İçeride satılanlarda son kullanma tarihi ve yumurtanın özelliği kutunun üzerinde yazılı.