Üretim artmadan maaşlar artamaz

Yunanistan’da olan bitenlerden alacağımız dersler var:

Yunanis-tan’da üretim olmadan kamu çalışanlarının maaşları, kamu ve özel sektör emeklilerinin maaşları bütçe imkânlarından yararlanılarak artırıldı.

Yunanistan’da üretim olmadan asgari ücret ve kamu ve özel kesimde ücretler yüksek tutuldu.

Gelir, ödemeleri karşılayamayınca bütçe açığı büyüdü. Borçlar büyüdü. Ödenemez boyuta ulaştı.

Yüksek ücretler nedeniyle yatırımlar ve üretim imkânları sınırlı kaldı. Üretim artmayınca, üretime dayalı gelir artmayınca bütçeye para akımı durdu. İşverenlere para akımı durdu. Ekonomi dışarıdan para desteği olmadan çalışamaz hale geldi.

Bütçe ana kaynak

Gelelim Türkiye’ye... Bizde maaş, ücret, yevmiye, emekli aylıkları ve sosyal transferler hane halkının toplam gelirinin yüzde 71.2’sini oluşturuyor.

Hane halkının gelirlerinin artması, daha fazla para harcayabilmeleri, devletin maaşlara, emekli aylıklarına, sosyal transferlere bütçeden daha fazla para akıtmasına, özel sektörde işverenin daha çok ücret ödemesine bağlı.

Bütçeden maaş, emekli aylığı, sosyal ödeme olarak daha fazla para akıtması, bütçe gelirinin artmasına bağlı. Üretim artmazsa, ülke geliri artmadığından, bu gelirden alınacak vergi de artmıyor.

İşverenin asgari ücreti ve genelde ücretleri artırması, üretimi artırmasına bağlı. Üretim artmadan asgari ücret ve genel ücret seviyesi artırılırsa, üretim tesisleri çalışamaz hale gelir. Bütçeden desteklenerek asgari ücrette yapılacak artırım bütçeyi kilitler.

Müteşebbis önemli

Ekonomide yatırımı yapan, vergiyi veren kesim müteşebbis (girişimci) kesimdir. Müteşebbis kesimin geliri artacak ki daha çok insana iş verebilsin. Daha çok yatırım, üretim yapsın. Vergi ödesin. Bütçeye kaynak yaratsın.

Türkiye’de toplam hane halkı gelirinde müteşebbis kesimin payı 2010 yılında yüzde 20.2 iken, 2013 yılında yüzde 19.6’ya geriledi. Tarım dışındaki müteşebbisin payı yüzde 13.8’den yüzde 13.2’ye düştü.

Bütçe geliri ve müteşebbis geliri üretim artarsa artar. Üretim artmadan bütçeden ve müteşebbis gelirinden daha fazla para aktararak, maaş, emekli aylığı, asgari ücret ve ücret düzeyi ile sosyal yardımlar artırıldığında, bütçe açığı devamlı olarak ve kapanamaz ölçüde büyür. Müteşebbis yatırımı ve üretimi durdurur. Sonunda ülkenin durumu Yunanistan’ın durumuna benzer.

(Bu gerçekleri bilerek, üretimi nasıl artıracağımızı tartışalım.)