Üreticinin güveni yüksek
Nisan ayı “Ekonomik Güven Endeksi”ne göre üreticinin ve perakende ticaret kesimindekilerin güveni yüksek, tüketicinin güveni ise iyi değil.
Ekonomi’de “güven” çok önemlidir. İnsanlar; (1) geçmişi, (2) içinde bulundukları durumu, (3) gelecek hakkındaki bekleyişlerini değerlendirerek devamlı olarak “durum tespiti” yaparlar. Bu durum tespitinin ölçüsü “güven”dir.
Türkiye İstatistik Kurumu her ay ekonominin başlıca oyuncularının (tüketicinin, üreticinin) güvenlerini ölçmek için çalışma yapar.
Bu çalışmada güven durumu “100 esasına dayalı bir endeks” ile değerlendirilir. Güven endeksinin 100’den büyük olması genel ekonomik duruma ilişkin iyimserliği, 100’den küçük olması ise genel ekonomik duruma ilişkin kötümserliği gösterir.
Durumumuzu bilelim
1 Tüketicinin, (2) Üreticinin-reel sektörün, (3) Hizmet kesimindekilerin, (4) Perakende ticaretle uğraşanların, (5) İnşaat sektöründeki oyuncuların “güven”leri ayrı ayrı ölçüldükten sonra, “Ekonomik Güven Endeksi” adı verilen genel gösterge oluşturulur.
Genel gösterge olan “Ekonomik Güven Endeksi”nde (1) Tüketici güveninin ağırlığı yüzde 20, (2) İmalat kesiminin-reel kesimin ağırlığı yüzde 40, (3) Hizmetler kesiminin ağırlığı yüzde 30, (4) İnşaat kesiminin ağırlığı yüzde 5, (5) Perakende ticaretin ağırlığı yüzde 5’tir.
Ekonomideki oyuncuların güvenlerini değerlendirirken, önceki yılın aynı ayındaki ve önceki aylardaki güven endeksleriyle karşılaştırma yapmak gerekir.
1) Tüketici güven endeksi nisan ayında 68.5 oldu. Tüketici güveni geçen yıldan bu yana düşük. Ocakta 71.6 olmuştu. Sonraki aylarda geriledi. Şubat ve marta göre çok az bir iyileşme var.
2 Üretici-reel kesim güven endeksi iyi. Hatta çok iyi. nisanda 105.7 oldu. Hem geçen yıla, hem de geçen aylara göre üretici güveninde iyileşme var.
3 Hizmet sektöründe nisan endeksi 89.9 olarak belirlendi. Geçen yıla göre ve geçen aylara göre hizmet sektörü güveninde de bozulma var.
4 Perakende ticaretle uğraşanların güveni geçen yılın aynı dönemine göre iyi ama bu yıl 110.5’e kadar yükselen endeks, nisanda 103.9 oldu. Perakende kesiminde endeksin 100’ün üstünde olması iyidir.
5 İnşaatın görünürde çok canlı olmasına karşın sektörün güven endeksi düşük. Nisanda 81.5 oldu. İnşaatta geçen yıldan bu yana güven sorunu devam ediyor.
6 Geliyoruz en önemli endekse. Ekonomik Güven Endeksi’ne çünkü bu endeks, diğer 5 endeksin katkısıyla ekonominin genelindeki güveni gösteriyor.
Güven olmazsa olmaz
Ekonomik Güven Endeksi nisanda 73.5 olarak belirlendi. Bir önceki aya göre ülke genelinde genel güvende yüzde 6.1 gerileme var. Geçen yılın nisan ayının yüzde 14.5 gerisinde bir güven durumu var. Ocak ayında genel ekonomik güven endeksi 83.9 idi. şubatta 71.5, martta 78.3 olmuştu. Ekonomik güven endeksi, önemli bir göstergedir. Tüketici ve üreticilerin genel ekonomik duruma ilişkin değerlendirme, beklenti ve eğilimlerini özetleyen bir bileşik endekstir. Ekonomik güven endeksindeki düşüş, perakende ticaret ve hizmet sektörü güven endekslerindeki düşüşlerden kaynaklandı.
Nisan ayı güven endeksleri arasında ekonominin geleceğini ilgilendiren en önemli gösterge, tüketici güveninin çok düşük olmasıdır. Tüketici demek iç talep demektir. İhracatta artış sağlayamıyoruz. Tüketici güveni düzelmezse iç talep de daralır. Talep olmadan üretim artmaz. Yatırım yapılmaz.
