Tüketim şahlandı yüzde 2.9 büyüdük
Halkımız ekonominin büyümesini genelde (basitleştirerek) 2 farklı pencereden değerlendirir: 1) Ne kadar büyüdük? 2) Milli gelir kaç dolar? Kişi başı milli gelir kaç dolar?
2016 yılında yüzde 2.9 büyüdük. Bir yıl önce büyüme oranı önce yüzde 4 idi. Sonra sistem değişti, hesaplama yöntemi farkıyla yüzde 6.1’e yükseltildi. Her şeye rağmen 2016 yılında büyüme oranının yüzde 2.9 olması iyidir. Büyüme daha düşük olabilirdi. Hatta başımıza gelen bunca kaza ve beladan ve de ekonominin yavaşlamasından sonra büyüme yerine küçülme olabilirdi. Büyümenin yapısı, sürdürülebilirliği önemlidir. Yapı derken “üretime dayalı büyüme mi, tüketime dayalı büyüme mi“ ona bakmak gerekir. Biz son yıllarda tüketime dayalı büyüyoruz. Tüketime dayalı büyüme sürdürülemez. 2016 yılının son 3 ayında tüketim şahlanınca, yüzde 5.7 oranında artınca, yılın büyüme oranı da yükseldi. 2016 yılında hane halkının (vatandaşımız) tüketimi yüzde 2.3 arttı. Milli gelirin yüzde 59.5’u büyüklüğüne ulaştı. Kamunun tüketimi yüzde 7.3 arttı. Milli gelirin yüzde 14.7’si büyüklüğünde.
Sağ olasın inşaat!
İnşaat ve diğer yatırım harcamaları milli gelirin yüzde 29.8’i kadar. Topluyoruz harcama kalemlerini. Milli gelir 100 iken harcamalar 104 olmuş. İşte bu yüzde 4 de bizim dış kaynaktan yaptığımız harcamalar. Bir önemli not daha; Şimdilerde yatırım harcamaları (inşaat harcamaları+diğer yatırım harcamaları) olarak veriliyor. 2016 yılında inşaat harcamaları artışı yüzde 4.6 iken diğer yatırım harcamaları artışı sadece yüzde 1.1 oranında oldu. Demek ki, 2016 yılında da biz sanayiye değil, inşaata yatırım yapmaya devam etmişiz.
Dolarla büyüyoruz
Önemli olan 2016 yılında tarımın yüzde 4.1 oranında küçülmesidir. Buna karşılık (ihracat talebinin artmamasına rağmen) iç talepteki canlılık sanayi üretiminin yüzde 4.5 büyümesine imkan verdi. Allah nazardan saklasın inşaat hızını artırıyor. 2016 yılında inşaattaki büyüme yüzde 7.2 oranında. Nasılsınız diye soracak olan olursa cevabımız “Allaha şükür.... Bir yanda halkımız tüketiyor, öbür yanda inşaatçılarımız bina dikiyor... Geçinip gidiyoruz...” şeklinde olacak.
Gelelim şu dolar hesaplarına. Daha doğrusu dolar hesaplarının arkasındaki “indi-bindi” düzeltmelerine. “Milli gelirimiz 800 milyar doların altına indi. Kişi başı milli gelir 10 bin doların altına indi” diyerek üzülüyorduk. Sağ olasın TÜİK... Gereken düzeltmeleri yaptı. Dolar kurunun yükselmesine rağmen 2016 yılında milli gelirimiz 856 milyar dolar, kişi başı milli gelirimiz 10.807 dolar oldu.
Nasıl oldu? Bir yıl önce milli gelir 719 milyar dolara, kişi başı milli gelir 9.261 dolara gerilemişti. Bu arada ortalama dolar fiyatı 2.71 TL’den 3.08 TL’ye yükseldi. Bütün bunlara rağmen, nasıl oldu da gene 800 milyar dolar milli gelirin, 10 bin dolar kişi başı gelir rakamının üzerine çıktık diye sormayacaksınız. Merak ediyorsanız. Bu yazının içindeki tabloya bakacaksınız.
