TÜKETiCi GÜVENi MORAL VERiYOR!
Tüketici güveni 2015 yılı kasım ayından sonra inişe geçmişti. 2015 yılında 71 olan güven endeksi, 2016 Şubat ayında 66’ya kadar geriledikten sonra, yükselmeye başladı. Mart ayında 67, nisan ayında 68 oldu.
Tüketici güveninde şubattan bu yana artışın devam etmesi önemlidir. Çünkü tüketici güveni çok önemlidir.
Tüketici kendini güvende hissederse, parasını daha rahat kullanır. İhtiyacı için harcama yapar. Parası yetmiyorsa kredi kullanır.
Ama tüketicinin güveni yoksa, harcamayı kısar. Anadolu anlatımıyla, “içine kapanır”. O zaman da “piyasada işler durur”. Tüketicinin harcamayı kısması, piyasada işlerin durması, üretimin yavaşlamasına neden olur. Üretim yavaşlayınca yatırım yapacak olan yatırımını erteler. İşçiye ihtiyacı olan işçi alımını durdurur.
İşte bu nedenle tüketici güveniyle ilgili göstergeler önem taşır.
İyileşme başladı
Türkiye İstatistik Enstitüsü, tüketici güvenindeki değişimleri her ay izliyor.
Son belirlemelere göre:
- Hane halkı, maddi durumunda az da olsa iyileşme beklentisinde.
- Tüketici genel ekonomik durumun az da olsa iyileşeceğini umuyor.
- İşsizler, az da olsa istihdam imkânlarının iyileşeceğini bekliyor.
- İnsanlar az da olsa tasarruf etme olasılığından söz ediyor.
Tüketici güveni, ekonomik, sosyal, politik gelişmelerden, terörden etkileniyor. Tüketici güvenini en çok etkileyen gelişmeler ise kişinin, ailesinin ve çevresinin gelir durumlarıyla, iş durumlarıyla ilgili beklentileridir.
İnsanlar işlerini kaybetme riskiyle karşılaşınca, alıştıkları gelir düzeyinde azalma olasılığı ortaya çıkınca güven kaybediyorlar.
İnsanları doğrudan ilgilendirmese de ekonomiyle ilgili olumlu haberler, büyümenin artması, hükümetin halka dönük uygulamalarındaki gelişmeler insanların güvenini artırıyor.
Güven endeksi 2015 yılı eylül ayında 58’e kadar gerilemişti. İşte o nedenle, 2016 yılı nisan ayında endeksin 68’e yükselmesi önemlidir. Ama unutmayalım, nisan ayındaki güven göstergesi 68, 2015 yılı kasım ayındaki 77 güven göstergesinin gene de altındadır.
İşte bu nedenle, tüketici güvenindeki iyileşmenin devam etmesini sağlamak zorundayız.
Geleceğe güven arttı
Tüketici güven göstergelerinin, 2015 yılı nisan ayı ile 2016 yılı nisan ayı arasındaki değişimi ilgi çekiyor:
- Konut satın alma ihtimali endeksi geçen yıl 9.4 idi, bu yıl da 9.4.
- Otomobil satın alma endeksi 11.8’den 12.6’ya yükseldi.
- Ücretlinin iş değiştirme beklentisi 92.0’dan 95.0’a yükseldi.
- Tüketim için borçlanma olasılığı endeksi 36.8’den 34.4’e geriledi.
- Hanenin içinde bulunduğu mali durum endeksi 74.2’den 75.1’e yükseldi.
- Mevcut şartların dayanıklı tüketim malı almaya müsait olup olmadığını işaret eden endeks 69.8’den 66.4’e geriledi.
- Genel ekonomik durum konusundaki değerlemeyi gösteren endeks 84.1’den 88.2’ye, genel ekonomik durumun geleceğinin ne olacağı konusundaki beklentileri yansıtan endeks 86.1’den 91.0’a tırmandı.
Bütün bunlar halkımızın güvenindeki iyileşmeyi işaret ediyor ama... Unutmayalım... Halkımız geçmişte önemli ölçüde güven yitirdi. Henüz, eski olağan güven çizgisinin altındayız... Ama önemli olan, güvende iyileşme eğiliminin başlaması ve devam etmesidir.
