THY Yönetim Kurulu Başkanı İlker Aycı, “Bizim İstanbul Atatürk Havalimanı’nın trafiği New York’taki JFK Havalimanı’nın-kinden daha yoğun hale geldi” dediğinde inanamadım. JFK ile Atatürk Havalimanı’nın trafik rakamlarını buldum.
n 2014’te JFK Havalimanı’na 422 bin uçak inmiş kalkmış. Bizim Atatürk Havalimanı’na inip kalkan uçak sayısı 439 bin. n JFK Havalimanı’nda 53.2 milyon yolcu uçuş yapmış. Bizim Atatürk Havalimanı’nda 2014 yılında 56.6 milyon yolcuya hizmet verilmiş. n JFK’nın yıllık kargo trafiği 1.3 milyon ton. Atatürk Havalimanı’nın 1.6 milyon ton. n Atatürk Havalimanı uçuş pisti uzunluğu toplam 5.3 mil, konaklama pisti 14.9 mil. JFK Havalimanı uçuş pisti 9 mil, konaklama pisti 25 mil.
Atatürk Havalimanı’nı en fazla kullanan havayolu şirketi THY. THY uçaklarının rötar yapmaması, özellikle transit yolcu konusundaki geçişlerin engellenmemesi için, Üçüncü Havalimanı’nı beklerken, Atatürk Havalimanı’nın uçuş ve uçak konaklama pistlerinin mutlaka ve hemen genişletilmesi gerekiyor. Bu iş Devlet Hava Meydanları İşletmesi’nin işi ama gecikme THY’nin marka değerini azaltıyor. Genişleme için yapılacak istimlaklere harcanacak paranın çok büyük kısmı transit uçuşlardaki büyüme sonucu döviz olarak ülkeye girecek.
Yolcunun yarısı ‘transit’
İlker Aycı, diyor ki:
“Küresel havayolu trafiğinin yaklaşık 2/3’ü Türkiye üzerinden geçiyor. THY, on yıldır transit yolcuya dayalı bir büyüme modeli uyguluyor.”
Bugün 294 uçak ile 110 ülkede 280 uçuş noktasına yolcu taşıyor. Toplam taşımada iç hat yolcusunun payı yüzde 13 iken transit yolcu oranı yüzde 48 oldu.
THY’nin yıllık yolcu sayısı 62 milyon dolayında. Gelirlerinin yüzde 85’i döviz geliri. Yurtdışı uçuş gelirlerinde Amerika kıtası uçuşlarının payı yüzde 12, Uzakdoğu’nun payı yüzde 24, Avrupa uçuşlarının payı yüzde 30 oranında.
THY Atatürk Havalimanı’nı transit yolcu merkezi haline getirdi. İstanbul; Dubai, Frankfurt ve Paris ile rekabet ediyor. Asya’dan, Afrika’dan, Ortadoğu’dan gelen yolcular, İstanbul’dan THY uçaklarıyla dünyanın her köşesine taşınıyor. THY’nin taşıdığı transit yolcu sayısı yılda 29 milyona yaklaştı.
Ciroda, ihracatta en büyük
Yolcu taşıma geliri 11 milyar dolar. 17 iştiraki ile toplam cirosu 15 milyar dolar. THY, 17 milyar dolarlık aktif büyüklüğü, 15 milyar dolar satış geliri ve 2014’teki 8 milyar dolar (dış hizmet) ihracat geliriyle, ülkenin en büyük dışa açık, dış pazarlarda rekabet eden şirketi oldu.
2014’te Türkiye’de en büyük ihracatı gerçekleştiren Tüpraş’ın ihracat geliri 3.7 milyar dolar, Ford Otosan’ın 3.4, Renault’nun 3.0 milyar dolar oldu.
İlker Aycı, “THY’nin hedefi 450 uçaklık filo ile 100 milyon yolcuya ulaşmak” diyor. THY’nin transit yolcu faaliyetinin gelişmesine paralel olarak önümüzdeki 6 yıl içinde filoya katılacak 228 uçak için yaklaşık 14 milyar dolar ek kaynak yaratacağını anlatıyor.
THY uçak alımlarında uçak finansmanı için kullanılan tahvil ihracından yararlanıyor. Geçtiğimiz günlerde 3 yeni Airbus 321 200 tip uçak için 99 milyon dolarlık yeni bir tahvil ihracı gerçekleştirildi. Döviz geliri nedeniyle kur riski sorunu yok. 2015 yılında döviz borcu 7.8 milyar dolar. Yıl içinde ödenecek borç taksiti 859 milyon dolar.