Rusya uçak krizinden sonra Türkiye’den kümes hayvanları, domates, soğan, salatalık, lahana, portakal, mandalina, üzüm, elma, armut, şeftali, kayısı, erik, çilek ve tuz alımına yasak getirmişti.
İki ülkenin liderlerinin siyasi yakınlaşması sonucu, bazı ürünlerin ithalatına izin verildi. Bu ürünler ticareti daha az yapılan soğan, arpacık soğanı, karnabahar, brokoli, tuz, karanfil çiçeği ve sakız oldu. Yaş sebze-meyve ambargosu kaldırılmadı. Özellikle domateste, salatalıkta yasak sürüyor.
Yılda toplam 1.9 milyar dolarlık yaş sebze ve meyve ihracatımız var.
En büyük pazarımız Rusya. 2015’te Rusya’ya 875 milyon dolarlık yaş sebze-meyve ihraç ettik.
Uçak krizinden sonra 2016’da ihracat yüzde 62 azaldı ve 331 milyon dolara düştü.
Rusya Tarım Bakanı, Rusya’nın sadece kendi topraklarında üretimi yapılamayan veya az bulunan sebze ve meyvelerin sevkiyatına izin verdiğini, domates ve salatalığı ise Rusya’da yetiştireceklerini açıkladı.
Yasağa karşı yasak
Rusya’nın yaş meyve ve sebzeye getirdiği sınırlamaların kaldırılmasındaki gecikmeye karşılık, Türkiye de Rusya’dan ithal edilen 6 tarım ürününün ithalini yasakladı.
İlişkilerimizin normal olduğu yıllarda Rusya’ya 800-875 milyon dolar değerinde sebze ve meyve ihracatına karşı, Rusya’dan 2 milyar dolar değerinde buğday, arpa ve diğer ürünleri satın alıyorduk.
Türkiye’nin ithalini yasakladığı ürünler un ve makarna yapımında kullanılan buğday ile yağ üretiminde kullanılan yağlı tohumlar ve yem ürünleri.
2016’da değişik ülkelerden 963 milyon dolarlık ayçiçek tohumu yağı ithal ettik. Rusya’nın payı 720 milyon dolar. 128 milyon dolarlık mısır ithalatında Rusya’nın payı 76 milyon dolar. Buğdayda ithalatımız 892 milyon dolar. İthalatın yüzde 55’ini Rusya’dan yapıyoruz. Buğday ithalatı karşılığı Rusya’ya 490 milyon dolar ödedik...
Turizm geliri önemli
Buğday ve ayçiçeği yağını, genelde, ihracata dönük un, makarna sanayileri ve unlu maddeler ve şekerleme sanayiinde iş yapanlar “yurt içinde işleyerek, tekrar ihraç etme şartıyla” ithal ediyorlar.
Rusya Tarım Bakanı Yardımcısı, Türkiye’yi Dünya Ticaret Örgütü’nün kurallarını ihlal etmekle suçluyor. “Türkiye bizden aldığı buğdayla değirmen sanayini büyüttü ve tüm Arap ve Asya piyasalarını ele geçirdi” diyor...
Türkiye’nin yasaklama kararı Rusya ile ticari ilişkilerde tıkanmaya yol açabilecek.
Domates ihracat geliri, toplam yaş meyve sebze geliri de önemli ama turizm ve ticaret sektörlerindeki parasal ilişkiler daha büyük.
Rus turistlerinde bu yıl beklenen artışın olmaması, Türk müteahhitleri ile işadamlarına Rusya’da iş yapma imkânlarının kısıtlanması, toplam yaş meyve ve sebze ticaretindeki kayıpların çok üzerinde döviz kayıplarına yol açabilir.
Kazanımlar uzun sürede elde ediliyor. Anlaşmazlıklar sonucu kazanımlar kaybedilince, eski duruma kolay kolay gelinemiyor.
