Plastik çarşı pazar torbaları sağa sola atılınca, çevre kirliliği hepimizi rahatsız ediyor. Torbalardan sonra en fazla göze batan ve çevreyi kirleten plastik maddeler pet şişeler.
Plastik, petrolden elde edilen bir madde. Plastiğin bir defa üretildi mi, bir daha yok olmama özelliği var. Bu nedenle sonsuz “geri dönüşüm” imkânına sahip.
Plastik torba ve pet şişenin özelliği, insanların her gün tükettikleri ürünlerden olması ve çevrede görünürlüğü. İnsanların her gün tükettikleri başka plastik maddeler de var. Bunlar genelde gıda ambalajında kullanılan plastikler.
Günümüzde plastik torbayı, pet şişeyi, plastik gıda ambalajlarını hayatımızdan tamamen çıkarmak zor görünüyor. Çare, bunların dönüşümünü sağlamak.
Plastiğin en büyük özelliği bir defa üretildiğinde yıllar boyu yok olmaması. Fakat devamlı dönüşüm imkânı var. Açık anlatımıyla, kullanılanı toplayıp tekrar eski haline getirmek mümkün.
Plastikte şampiyonuz!
Plastik sanayicilerinin tepe kuruluşu PAGEV’in verdiği bilgilere göre Türkiye’de yılda 7 milyon ton plastik kullanılıyor. Türkiye Avrupa’da en fazla plastik kullanan 3’üncü ülke.
Toplam plastik kullanımının yüzde 3’ü plastik torba yapımında kullanılıyor. 235 firma torba üretiyor. Yılda 210 bin tonluk plastik torba piyasaya çıkıyor..
(Pet şişe için kullanılan plastik miktarı ise yılda 180 bin ton).
Burada sadece plastik torbadan, alışveriş torbasından, çöp torbasından söz ediyoruz. Özellikle sanayi ve ticarette kullanılan plastik ambalaj malzemeleri üretim ve tüketimi de önemli.
Sanayi ambalaj malzemelerinde geri dönüşüm yüzde yüze yakın. Torba ve tüketime dönük ambalaj malzemelerinde geri dönüşüm yüzde 50’ye yaklaşmış durumda.
Torbada geri dönüşüm az
Plastik torbaları ve pet şişeleri, mukavva toplayan çek-çekçiler gibi toplayan yok. Bunlar şehirlerin çöp toplama merkezlerinde ayrılıyor. Bana verilen bilgiye göre, büyükşehirlerde toplanan çöpün onda biri plastik maddeler.
Tahminlere göre yetişkin bir kişi yılda 350-500 plastik torba kullanıp, bir yerlere atıyor. Bazı ülkeler (örneğin Çin) plastik torba kullanımını yasakladı. Bazı ülkeler (örneğin İtalya) plastik torbaların doğa dostu olmasını ve kâğıt torba kullanılmasını kararlaştırdı. Bazı ülkeler (örneğin İrlanda, Fransa) plastik torbaya vergi koyduğundan torbayı kullanmak isteyen kasaya para ödüyor. İngiltere’de ise “Bag for Life” sloganıyla plastik torba ilk defa parayla satılıyor. Torbayı geri getirene yeni torba veriliyor.
Bizde, bez torba kullanımını savunanlar giderek çoğalıyor. www.beztorbakullanalım sitesi bu hareketi başlattı. Ama kesin çözüm geri dönüşümü sağlamak. Tüketicinin plastik torba ve ambalaj malzemeleri atıklarını ayrı kaplarda çöpçülere vermesi.
(Plastik torbaya alternatif, ”Doğa dostu-doğada yüzde 100 çözünür plastik torba” nedir, onu sonraki yazıda anlatacağım.)