Finans piyasası sakinleşiyor. Finansal piyasanın arkasında bir de “reel piyasa” var. Reel piyasa demek, yatırım, üretim, istihdam demek.
Finansal piyasayı oluşturan döviz fiyatını, borsayı, faizi gün boyu izleme şansımız var. Reel piyasada olan biteni ise gecikmeli öğrenebiliyoruz.
Aslında iki piyasanın durumu birbirini etkiliyor. Reel piyasada işler kötüyse, finans piyasasında işlerin iyi olması imkânsız.
15 Temmuz’da başarısız darbe girişiminden sonra piyasalar kapanmadı. Çökmedi. Ama dolar fiyatında beklenmedik bir artış, borsada da olağandışı bir gerileme oldu.
Bu hafta dolar fiyatı gerilemeye, borsa hareketlenmeye başladı.
83 binlerden 71 binlere gerileyen borsa endeksi dün 74.174’den kapandı. Dolar 2.89 TL’den 3.09 TL’ye kadar yükselmişti. Dün akşam 3.03 TL’den satılıyordu.
Normale dönmeliyiz
Bunlar içeride finansal piyasanın başarısız darbe girişiminden büyük ölçüde etkilenmediğini, ilk tepkinin de yavaş yavaş ortadan kalkmakta olduğunun işareti.
Sevinilecek bir gelişme, kredi derecelendirme kuruluşlarının not kırma girişimlerine rağmen, finansal piyasanın sakinleşmeye devam etmesidir.
Bir başka önemli gelişme de halkın ve kurumların başarısız darbe girişimi sonu dövize hücum edecek yerde, döviz satmalarıdır. Tahminlere göre, halkımız ve kurumlar 15 Temmuz’dan sonra 6 milyar veya 7 milyar dolar satarak Türk Lirası’na dönmüş durumda.
Finans piyasalarının istikrara kavuşması önemli. Bunun arkasından reel piyasaların canlanması beklenir.
Hükümet tedbir alıyor
15 Temmuz öncesi reel piyasalarda yavaşlama vardı. Temmuz ayına ait ilk göstergeler bu yavaşlamayı işaret ediyor. Türkiye İstatistik Kurumu’nun yayımladığı temmuz ayı Tüketici Güven Endeksi, tüketici güveninde gerilemeyi işaret ediyor. Merkez Bankası’nın yayımladığı Kapasite Kullanım Oranları göstergesi de kapasite kullanımının hem geçen yılın aynı ayının, hem bir önceki ayın gerisinde olduğunu gösteriyor.
Hükümet, öncelikle 15 Temmuz başarısız darbe girişiminin ekonomi üzerinde etkilerini giderecek tedbirleri tartışmaya başladı. Merkez Bankası piyasayı rahatlatacak ekonomiyi güçlendirecek tedbirler açıklıyor.
Bundan sonra “ekonomide normale dönüş” önem taşıyor. Finansal piyasaların istikrara kavuşmasının ardından ekonominin canlanması önem taşıyor. Ekonominin canlanması, öncelikte iç talebin canlanmasına, bunun sonucu üretimin harekete geçmesine ve ihracat artışına bağlı. Bunlar nasıl olsa olacak da... Önemli olan, “normale dönüş”ün bir an önce gerçekleşmesi.
