Üretim devam ediyor. Finans sistemi işliyor. Dünden bugüne değişen morallerin bozulması, doların 4 TL’ye, faizlerin yüzde 15’e doğru yol alması.
İçeride moralleri bozan biziz. Biz moralleri bozan söylemleri ağzımıza sakız edince, dışarıda da bunun uzantısı olarak “algılar” bozuluyor. Bozulan algılar bu defa bizi vuruyor. Bizim söylemlerimiz dışarıdan algı haline gelince de biz bu algıları ciddiye alarak ve de bunların bizim söylemlerimizin yansıması olduğunu unutarak, “Durum tahminimizden kötü” diyerek söylemleri tırmandırıyoruz.
Ortada “fol yok yumurta yok” iken, “ABD bize düşman, Gümrük Birliği’ni iptal edelim. AB ile ilişkileri keselim. NATO’dan çıkalım” söylemleri yazılı ve sözlü olarak tekrarlanır oldu.
Eylemler çok önemli
ABD’deki davadaki iddialar ve savcının değerlemeleri bilinmeden, felaket senaryoları tekrarlanır oldu. Banka sistemini yaralamaya, sisteme güveni yok etmeye başladık.
Hisse senetlerine ve devlet borçlanma senetlerine döviz girişi devam ederken, yabancı yatırımcıların kaçmasını teşvik eder olduk.
Bu “olumsuz ortam”ı düzeltmeye mecburuz.
Tekrarda yarar var. Ekonomi çökmedi. Finans sistemi çökmedi. Ekonomide ve finans sisteminde çarklar dönüyor.
Dünden bu güne değişen, yükselen döviz, yükselen faiz ve de ülkeye döviz girişlerinin yavaşlayacağı endişesi.
Olumsuz ortamın kaynağı “dışarısı değil, içerisi” olduğuna göre, “olumsuz ortamı” düzeltmek için, içeriye ve dışarıya güven verecek söylem ve eylemlere ihtiyacımız var.
Cumhurbaşkanı’nın, Başbakanın söylemleri, Merkez Bankası ve Hazine’nin eylemleri çok, hem de çok önemli.
‘Bırakalım ucunu...’
Cumhurbaşkanı ve Başbakan, Merkez Bankası ve Hazine olağan şartların değişmesine yol açan ve tamamı içeriden kaynaklanan söylemleri düzeltecek açıklamalar yapmazlarsa, içeride moral bozukluğu, dışarıda algı bozukluğu giderek tırmanacak.
Bir ülke, bir ekonomi dolar fiyatının, faizin beklenenin üzerinde tırmanışa geçmesiyle batmaz. Ama ekonomi ve finans sistemi yara alır. Ekonomiye yön veren yerli ve yabancı oyuncuların önlerini göremez hale gelmeleri, ekonomide hasara yol açar. Hasarın onarılması zaman alır.
Ekonomi kendini 3-5 yılda toparlayamaz.
İşte bu nedenle, şu günlerde Cumhurbaşkanı’nın, Başbakan’ın, Merkez Bankası ve Hazine sorumlularının ülkenin siyasi, politikaları ekonomi politikası konularında yapacakları açıklamalar önem taşıyor.
“Bırakalım ucunu... Gittiği yere kadar gider” diyemeyiz.