Son on bir yılda 100 dolarını bankada döviz hesabında tutanların 100 doları 203 dolar olurken, 100 dolarını bozdurarak Türk Lirası mevduat hesabı açtıranların 100 doları 834 dolar oldu.
Bu hesaba önce inanamayacaksınız ama ben hem anlatacağım. Hem rakamları vereceğim.
Ayşe Hanım Teyzem, Ali Rıza Bey Amcam ile Hacı Emmim bundan on bir yıl önce bir araya gelmişler. Her birinin 100 doları varmış. "Bu parayı nasıl değerlendirelim?" diye tartışmışlar. Anlaşamamışlar. "Herkes istediğini yapsın... On yıl sonra bakalım... Kimin parası ne olmuş?" diyerek ayrılmışlar.
(1) Ali Rıza Bey Amcam, 100 dolarını, dolar olarak tutmaya karar vermiş. Gitmiş bankada vadeli "döviz mevduat hesabı" açtırmış. On bir yıl parasına dokunmamış. Doların faizi yüzde 2.88 ile başlamış. Yüzde 11.68'e kadar yükselmiş. 2002'de yüzde 3.68'e düşmüş. 2003 yılı sonunda Ali Rıza Bey Amcamın döviz mevduatındaki doların faizli bakiyesi 203 dolara ulaşmış.
(2) Hacı Emmim, "Ben paramı faize yatırmam... Enflasyondan korunsun yeter" diyerek parasını bir "faizsiz finans kuruluşu"na emanet etmiş. 1993'te (on bir yıl önce) 100 doların karşılığı 1 milyon 445 bin 800 TL imiş. Faizsiz finans kuruluşu bu parayı her yıl enflasyon oranı (TÜFE - Tüketici Fiyat Endeksi'ndeki artış oranı) kadar artırmış. 2003'te Hacı Emmimin faizsiz finans kuruluşundaki parası 337 milyon 858 bin 660 liraya yani 218 dolara yükselmiş.
(3) Ayşe Hanım Teyzem, on bir yıl önce, 1993'te 100 dolarını bozdurmuş. O zaman 1 dolar, 14 bin 458 lira imiş. Eline geçen 1 milyon 445 bin 800 lira ile bankada Türk lirası mevduat hesabı açtırmış. O yıl faiz yüzde 80.94 imiş. 1997'de yüzde 119.00'a tırmanmış. 2001 yılında yüzde 104.90 olmuş. Derken 2002'de yüzde 67.60'a gerilemiş... Bütün bunlardan sonra Ayşe Hanım Teyzemin Türk lirası mevduat hesabındaki faizli birikimi 2003 yılı sonunda 1 milyar 294 milyon 508 bin 562 liraya ulaşmış. Ayşe Hanım Teyzem, "Evladım bu parayı çekeyim de bununla bana dolar satın alın" deyince bankacılar o günkü 1 dolar 1 milyon 550 bin 550 lira fiyatını esas alarak Ayşe Hanım Teyzeme 834 dolar ödemişler.
Bu hesabı yapan okuyucum Ali İhsan Çelebi'ye teşekkürler.