Her bayram “Nerede o eski bayramlar?” muhabbeti yapmak adet oldu. Gerçekte bayramlar aynı da, yaşam şartları değişti.
Türkiye’nin imkânları gelişiyor. Türk insanının imkânları artıyor. İnsanlar geçmiş yaşamı unutuyor. Sahip olduklarını küçümsüyor.
Ekonomideki büyümeyi yetersiz buluyoruz ama, ekonomimiz her yıl az da olsa büyüyor. Büyüme ülkede genel olarak gelir artışına imkan veriyor.
Hane halkının geliri artıyor.
Yıllar önce, karayolu, havayolu ulaşım imkânları sınırlı idi. İnsanlar doğdukları yöre dışına zor çıkarlardı. Büyük aileler birlikte yaşardı. Düşük gelir nedeniyle insanlar sadece bayramda alışveriş yapabilirdi.
Yaşam değişti
Giysiler işte bu nedenle bayramlık giysi olarak adlandırılırdı. Evlerin perdesi, halısı, koltuğu kanepesi bayramlarda yenilenirdi.
Çocuklara sadece bayramlarda yeterli ölçüde harçlık verilebilirdi.
Bütün bunları unutuyoruz. ‘Nerede eski bayramlar’ diyoruz...
Evet sadece gelir imkânının artması ile insanlar mutlu olamaz ama, artan gelirin ve değişen yaşam şatlarının bayramları da etkilediğini kabul etmemiz gerekiyor.
Batı ülkelerinde, bizim gelir düzeyimizin çok üzerindeki ülkelerdeki çağdaş imkânların hepsinden değil ise de çoğundan yararlanabiliyoruz.
Ne var ki insanlar giderek daha fazla “maddeye düştü”. Manevi değerlerin, moral değerlerin çoğu silindi, unutuldu.
Müesseseler yaşamalı
Müesseseler yıkıldı. Dini değerler bile ortak değer olmaktan çıkarılmaya, bütünleştirici olacak yerde bölücü olmaya başladı.
Çünkü bazıları, dini, politikaya alet eder oldu.
Zengin Batı ülkelerinin hepsi moral değerlere, sosyal müesseselere önem veriyor, güçlü müesseselere sahipler. Aile bir müessesedir. Ahlaki değerler, insan ilişkileri, ırz, namus, şeref... Bunlar önemli değerlerdir.
Din, dini törenler birer müessesedir.
Müesseseler, manevi değerler, ortak değerler üretimin, başarının dinamizmini sağlar.
Din, her toplumda, her ülkede insanları birbirine yaklaştıran, dostluk ve insanlık duygularını geliştiren müessesedir.
Din, ahlaktır. Sevgidir. Dini bayramlar, dini törenler işte bu bakımdan önem taşır.
Herkesin tek bir dine bağlı olması düşünülemez. Onun için din ve inanç ayrımı yapmadan insanların kendi dinleri, inançları doğrultusunda başkalarının dinlerine inançlarına saygı göstermeleri gerekir.
Dini bayramları yaşayalım, yaşatalım.