Haftaya başlar-ken, bir önceki haftalarda olan bitene bakarak, genel bir değerleme yapmakta yarar var.
Bizde güncel gösterge olarak dolar fiyatı, altın fiyatı ve borsa endeksi izleniyor.
Tarım ve sanayi üretiminde olan biteni yansıtan göstergeler gecikmeli açıklanıyor.
Halkımız ekonomide güncel gelişmeleri dolar ve altın fiyatından izler hale geldi.
Dolar mayıs başında 2.80 TL idi. Şimdilerde 2.97’den işlem görüyor.
Dolar fiyatının artmasında dışarıda doların değer kazanması kadar içerideki belirsizliğin de etkisi var. Doların dünya piyasalarındaki değer ölçüsü kabul edilen dolar endeksi mayıs başında 92 iken şimdilerde 94.60 dolayında. Dışarıda doların değer kazanması içerideki fiyata da yansıyor ama, bizdeki belirsizlik fiyatın daha da yukarıya çıkmasına yol açıyor.
Altın hem dışarıdaki fiyat artışından hem dolar fiyatından etkileniyor.
Altının yılbaşında gram fiyatı 99 TL idi. Nisanda 109 oldu. Şimdilerde 121 TL.
Dünyada altının onsu yılbaşında 1060 dolar dolayında iken yüzde 20 dolayında artarak 1.300 dolarlara çıkınca bizde de altın fiyatlarında beklenmedik artış gerçekleşti.
Altın tırmanışta
Altın bu. İnip çıkıyor. 2015 yılı başında da onsu 1.300 dolarken, 2016 yılı başında 1.060 dolara inmişti.
Düğün mevsimi başladı. Çeyrek altın 200 TL, tam altın 800 TL’den alınıp satılıyor.
Borsadaki gelişmeler sadece hisse senedi alanları ve satanları ilgilendirmiyor. Borsadaki fiyat değişimleri ekonominin nabzını yansıttığından içeride ve dışarıda önemli bir gösterge olarak izleniyor.
Borsa endeksi yılın başında 70 bindi. Şubat başında 74 bin oldu. Martta 83 bine yükseldi. Nisan ortasında 86 bin oldu. Mayıs başında 81 bine geriledi. Hafta sonu 78 binin biraz altında idi.
Dünya borsalarında da fiyatlar oynuyor ama bizde biraz daha fazlaca oynuyor.
Önümüzdeki günler turizm sektöründeki yatırımcılar ve işletmeciler ile yaş meyve ve sebze üreticileri için önemli.
Yaş meyve ve sebzede bu yıl üretimimde artış var. Üretim artışı ekonomi için de üreticiler için de önemli. Ancak üretilen yaş meyve ve sebzenin satışı zorlaştı. İhracat pazarları başta Rusya olmak üzere daraldı.
Üretim talebe bağlı
İçeride yaz aylarında yaş meyve ve sebzede turizm işletmeleri, otellerden gelen talep çok önemli. Turist girişlerindeki azalma iç pazarda da talebi daraltıyor.
Ocak - Nisan döneminde (4 aylık sürede) Antalya havaalanındaki yolcu trafiği yüzde 31 azaldı. İlk 3 ayda Rusya’dan gelen turist sayısında yüzde 58 azalma var. Avrupa ülkelerinden gelen turist sayısındaki gerileme yüzde 15 dolayında.
Turist sayısının azalması sadece otelcileri değil, turistlerin tükettiği ürünleri üretenleri de üzüyor.
Turist girişlerindeki azalmanın yılın ortasında ve sonuna doğru belli ölçüde artışa geçmesi bekleniyor.
Türkiye İstatistik Kurumu tarafından geçen hafta yayınlanan sanayi üretim endeksine göre, ilk 3 ayda sanayi üretimi (arındırılmamış endekslere göre) yüzde 5.6 oranında büyüdü.
Geçen yıl ilk 3 ayda sanayideki büyüme yüzde 1.2 idi.
Sanayi, büyümenin lokomotifidir. Sanayi büyümesine göre yılın ilk 3 ayında GSYH (milli gelir) büyümesi yüzde 5’i bulabilir.
Yaz dönemi başlarken tarımda ve sanayide beklenenin üzerinde üretim artışını yansıtan göstergeler moral veriyor. Ancak unutmayalım. Üretim artışının artması, talebin artmasına bağlı. İç telep canlanacak, ihracattaki gerileme duracak ki, üretici mutlu olsun. Üretime devam etsin.
