Ayşe Hanım Teyzem için enflasyon demek “mutfak masraflarındaki artış” demektir.
Ayşe Hanım Teyze’min, Ali Rıza Bey Amca’mın harcamalarında “gıda ve alkolsüz içecek” harcamalarının payı büyüktür.
TÜİK’in dün yayımladığı 2017 yılı mart ayı Tüketici Fiyat Endeksi’ne (TÜFE) göre, yılbaşından bu yana 3 ayda gıda ve alkolsüz içecek fiyatlarındaki artış % 9.34’e ulaştı.
Üç ayda mutfak harcamalarında % 10’a yakın artış alt ve sabit gelirli aileler için yüksek bir artıştır.
Sadece mart ayında gıda ve alkolsüz içki fiyatları artışı % 1.93 oldu.
Acaba tüketici fiyatlarındaki bu artışın arkasında ne var? Acaba üretici fiyat artırdı da, tüketici fiyatları tırmanışa mı geçti?
Mart ayında yurt içi üretici fiyat endeksine göre, gıda maddelerinde üretici fiyatı artışı % 0.35 oranında, alkolsüz içeceklerde fiyat artışı % 1.00 oldu.
‘Üretici’de artış yüksek
Üretici fiyatları endeksine göre, yılın ilk 3 ayında gıda fiyatlarında üretici fiyatı artışı sadece % 3.63 oranında, alkolsüz içkilerde % 2.77 oranında.
Ne var ki üretici fiyatlarında yıllık artış yüksek. Bir önceki yılın mart ayına göre gıdada üretici fiyatı artışı % 9.15 oranında. Alkolsüz içeceklerde % 9.22 oranında.
Gıda enflasyonu önemli ama, genelde her mal ve hizmetteki fiyat artışı da önemli.
Yurt içi üretici fiyatlarında yıllık artış % 16.09 oldu. Çok büyük bir artış. Bu artış zamanla şimdilik % 11.29 olan tüketici fiyatına yansıyacak. Halkımız, gıdadaki fiyat artışından sonra ulaştırmadaki fiyat artışından rahatsız olur.
Yılın ilk 3 ayında ulaştırma fiyatları % 6.74 oranında arttı. Yıllık artış % 17.69 oldu.
Tüketici zorlanıyor
Gerçekçi olalım. Fiyat artışları kontrolden çıktı. İnsanların gelirlerindeki artışın üzerine çıkan fiyat artışları fakirleşmeye yol açar. İnsanların yaşam şartlarında gerilemeye neden olur. Daha az tencere kaynar.
Fiyat artışlarını sadece rakam-oran olarak görmeyelim. Bu rakamların-oranların arkasında neler olduğunu bilelim.
Mart ayında üretici fiyatlarının % 1.04, tüketici fiyatlarının % 1.02 oranında artması yüksek bir fiyat artışıdır.
Yılın ilk 3 ayında üretici fiyatlarının % 6.38, tüketici fiyatlarının % 9.34 artması yüksek bir fiyat artışıdır.
Yıllık üretici fiyatlarının % 16.09, tüketici fiyatlarının % 12.53 oranında artması yüksek bir fiyat artışıdır.
Önemli olan, bu artışlara üzülmek değil, artışları önleyecek politikaları geliştirmektir. Maliyet artışları fiyatları artırıyor. Üretimdeki genel yavaşlama, tarım sektöründe üretim gerilemesi fiyat artışlarını devamlı hale getiriyor.
Ümidimiz, yaz ayında yaş meyve ve sebze bolluğunun gıda fiyatlarındaki tırmanışı durdurmasıdır.