Merkez’in ve bankaların piyasaya verdiği güven

Pazartesi sabahı, başarısız darbe girişimini izleyen sabah, piyasaların nasıl açılacağı, neler olacağı bilinemiyordu.
Halkımız, iş çevreleri panik havasına girmedi.
Pazartesiyi çok ufak kayıplarla kazasız belasız atlattık.
Bu olumlu bir gelişmedir.
Merkez Bankası ile bankalar, finans piyasalarını sakinleştirmede başarılı oldular.
Darbe girişimi duyulduğunda, insanlar “yarın endişesi” ile banka otomatlarına koştular. Sınırlı miktarda da olsa para çektiler.
Hafta sonu olmasına rağmen bankalar, otomatları parasız bırakmadı. Bu, banka sistemine güven sağladı.
Pazartesi bankalar ve borsa açıldığında insanlar ve iş çevreleri, güven bunalımıyla, bankalardan TL çekerek dövize hücum edebilirlerdi. Borsa’da hisse senetlerini satar, dolara hücum edebilirlerdi. Dolara artan talep sonucu dolar fiyatı hızla tırmanışa geçebilirdi. Borsa çökebilirdi.
Bunlar olmadı.

Piyasanın kaybı az
Pazartesinin az kayıpla, kazasız belasız atlatılmasının arkasında, (1) Pazar günü Merkez Bankası ile bankaların aldıkları tedbirler var. (2) Türk halkının ve şirketlerin ekonomiye güvenleri var. (3) Yabancıların paniğe kapılmamaları, sakin davranmaları var.
Merkez Bankası, pazar günü bankalara teminat verdi. (1) Ne kadar likidite ihtiyacınız olursa karşılayacağız dedi. (2) Dövize hücum olursa, dövizimiz kalmadı dememeniz için, istediğiniz kadar döviz vereceğiz dedi.
Bu güvenceler, pazartesi sabahı TL ve döviz konusunda işlem yapmaya hazırlananları rahatlattı. Yavaşlattı.



Önümüze bakalım
Darbe haberi öncesi dolar 2.88 TL idi. Darbe haberi ile 3.01 TL’ye yükseldi. Pazartesi sabahı fiyat 2.92 TL olmuştu. Akşam 2.96 TL’den satılıyordu.
Dolar fiyatındaki dalgalanmanın bu kadar küçük ölçüde kalması olumlu bir gelişmedir.
Tekrarda yarar var; (1) Başarısız darbe girişiminin ekonomiyi fazla etkilemeyeceğine güvenilmesi, (2) Bankaların istenildiğinde istenildiği kadar TL ve döviz verebileceklerine olan güven, TL’ye ve dövize hücumu frenledi.
Borsa cuma günü kapandığında endeks 82.800’lerdeydi. Pazartesi sabahı 80.700’lerden açıldı. Endeks günü 76.900’lerde tamamladı.
Borsa endeksindeki gerilemenin, darbeden sonra Borsa’nın açıldığı ilk gün yüzde 7.1’de kalması da olumludur.
Yerliler ve yabancılar hisse senetlerini satarak dolar almaya koşsalardı, borsada ciddi bir çöküş yaşanırdı.
Pazartesiyi finansal piyasalar iyi atlattı. Önemli olan, finansal piyasanın kısa sürede güven tazelemesi ve de reel sektörün toparlanmasıdır.
Reel sektörün toparlanması ise, önce tüketicinin sonra üreticinin güveninin artmasına ve ihracatın canlanmasına ve bütün bunların sonunda üretimin hızlanmasına bağlıdır.