Sağlık Bakanlığı, Çevresel Faktörlerin İnsan Sağlığı Üzerindeki Etkilerini’ belirlemek amacıyla bir araştırma yürütüyor. Bu araştırma, Avrupa Birliği Gıda Güvenliği Örgütü’nün (EFSA), AB ülkelerinin tamamında sürdürdüğü araştırmanın bir parçası.
Çevresel faktörlerden, özellikle toprak ve su kirliliği üzerinde duruluyor. Çevresel faktörlerin insan sağlığı üzerindeki etkileri ise, özellikle kirlenen toprak ve su ile yetişen tarım ürünlerinde zararlı kalıntıların, insan sağlığına etkileri konusu.
Bizim ülkemizde tarım kesiminde, tarım ürünlerinde ‘sağlığa zararlı kalıntı’nın iki önemli kaynağı ‘pestisit’ denilen tarım ilaçları ile kimyasal gübrenin kalıntısı ‘nitrat’ dır.
Pestisit yararlı ve zararlı
‘Pestisit’, zararlı böceklerin oluşumunu, gelişimini önlemek, böceğin, haşerenin, mantarın, yaban otlarının ve solucanların zararlarını yok etmek amacıyla kullanılan, değişik formüller altında hazırlanan kimyasal ilaçlara verilen isim. Yanlış, pestisit ve gübre kullanımına ek bir başka sorunumuz var. Sanayi atıkları yer altı suları ile akarsuları kirletiyor. Nehirlerimizin, akarsuların hatta yer altı sularımızın büyük bölümü kirlendi. Çok miktarda kimyasal gübre ve kimyasal ile sanayi atıkları, sulara karışıyor.
Sağlık Bakanlığı’nın 2001 yılından bu yana yürüttüğü araştırmalarla ilgili açıklamalara göre, tarım ürünlerinin yüzde 60’ında pestisit kalıntısına rastlanmadı. Yüzde 40‘ında ise en az bir tür olmak üzere 7 tür kalıntı bulundu.
Analizi yapılan ürünlerin yüzde 17.3’ünde, mevzuatın izin verdiği sınırın üzerinde, sağlığa zarar verecek ölçüde pestisit saptandı.
Ürün mevsimi başladıve yaş meyve, sebze ihracatında, ihraç ürünlerimizin, bazı hudut kapılarından kimyasal kalıntı oranlarının yüksekliği nedeniyle geri çevrildiğini öğreniyoruz.
Rusya geçtiğimiz günlerde, Türkiye’den domates alımına tekrar başlayacağını açıkladı. Açıklamada, pestisit sorunu olmayan bölgelerde yetişen domateslerin alımının yapılacağı belirtildi.Türkiye’den yaş ve kuru meyve, sebze ithal eden ülkeler, sınırlarında pestisit kontrolü yapıyor. Kalıcı maddenin sınırı aşması durumunda ürünleri iade ediyor.
Büyük emeklerle ve harcamalarla gerçekleştirilen tarımsal ürünlerimizde, kalıntı sorununu çözmek için, Ankara ve üreticiler çaba gösteriyor. ‘İyi Tarım’ ve ‘Organik Tarım’da kalıcı ilaç riski çok az. Ama tüm tarım ürünlerinde bu riski yok etmek zorundayız.
Sağlık Bakanlığı’nın, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın, piyasaya çıkan tarım ürünlerinde kalıcı ilaç sorunu olup olmadığını daha iyi denetlemesine ihtiyaç var.
Tüketici olarak bizler, tükettiğimiz kuru ve yaş meyveler ile sebzelerde ne kadar tarım ilacı ve gübre kalıntısı olduğunu bilebilmemize imkân yok.