Kasım ayında sanayi üretimi 2013 Kasım ayına göre yüzde 1.2 oranında geriledi. İmalat sanayii üretiminde gerileme yüzde 2.5 oranında.
Sanayi üretimini, TÜİK’in aylık üretim endekslerinden izliyoruz. TÜİK her ay sanayi kuruluşlarından üretim miktarını (üretim değerini değil miktarını) soruyor. Böylece ülke genelinde sanayi üretiminin değişimini belirliyor.
Sanayi üretim göstergeleri çok önemlidir. Ülkeyi yönetenler bu göstergelere bakarak, ekonomide olan biteni görürler. Ne var ki bizde aylık sanayi üretim endekslerine en az ülkeyi yönetenler ve de politikacılar ilgi gösteriyor.
Endeksler ekonominin aynasıdır
Aylık sanayi üretim endekslerindeki değişimi izlemek neden önemlidir?
- Üretim her şeyin başıdır. Üretim artmazsa, insanların geliri artmaz. İstihdam imkânları artmaz. Ülke ekonomisi büyümez.
- Üretim artmazsa, gelir artmazsa, büyüme artmazsa, devletin vergi gelirleri de artmaz. Devlet yapması gereken zorunlu harcamaları yapamaz veya borçlanmak zorunda kalır.
- Üretim artmıyorsa, ülkede yeni yatırımlara gerek olmaz. Mevcut makineler iş yapamazken yerli ve yabancı sermaye yeni kapasiteler yaratmak için yatırım yapmaz.
- Üretim artmazsa, üretim artışı bekleyişinde yatırıma ve üretime soyunanlar yatırdıkları sermayenin karşılığını alamaz, borçlarını ödeyemez.
Kasım ayında bir önceki kasım ayına göre gıda sanayiinde üretim aynı kaldı. Ne arttı, ne azaldı. Giyim sanayiinde üretim 1.6 oranında, tekstil sanayiinde yüzde 3.7 oranında, ana metal sanayiinde yüzde 8.3 oranında geriledi.
Üretim neden artmıyor? Neden geriliyor? Yeterli kapasite mi yok? Üretici kredi mi bulamıyor?
- Kapasite kullanımında hala normale ulaşamadık. Sanayi kesimi düşük kapasite ile çalışıyor.
- Bankalar kredi verecek üretici bulamadıklarından mecburen tüketici kredilerine ağırlık veriyor.
Üretim neden artmıyor?
O halde üretim neden artmıyor?
- Üretim talep olursa artar. Kimse alıcısı olmayan malı boş yere üretmez.
- Talep (1) İç talep ile (2) Dış talepten -ihracattan- oluşur.
- Hükümet iç talebi kısmak için tedbirler aldı. İç talep daraldı. 2014 yılı ilk 9 aylık dönemde ekonomi sabit fiyatla yüzde 2.8 oranında büyürken, toplam talebin yüzde 66.2’sini oluşturan hane halkı tüketimi sadece yüzde 1.3 oranında arttı.
- Toplam talepte yüzde 27.1 ağırlığı olan ihracatta ise yıllık artış yüzde 4 oldu.
İşte bu iki nedenle üretim artmıyor. Üretim artmadığı için 2014 yılı büyümesi yüzde 3’ün altında kalacak. İşsizlik oranı beklenen ölçüde azalmayacak. Halkın gelirinde iyileşme olamayacak.
Unutmayalım, üretim artmadan gelir artmaz, istihdam artmaz, büyüme artmaz. Unutmayalım, iç talep veya ihracat artmadan üretim artmaz.
Bütün bu anlatılanların aylık durumu ise TÜİK’in aylık üretim endekslerinde izlenir.