Maliye Bakanı Şimşek, önceki gün İstanbul’da Şekerbank‘ın düzenlediği toplantıda ihracat artışına dayalı olarak cari açığın küçülmekte olduğunu söyledi. Avrupa pazarındaki canlanma sonucu bu pazarlara yönelik ihracat artarken, Irak’taki karışıklığın ihracatı ve cari açığı olumsuz etkileyeceğini hatırlattı.
İlk 4 ayda toplam 53 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirdik. İhracatta en büyük pazarımız Almanya, sonra Irak.
Almanya’ya 4 aylık ihracatımız 5.0 milyar dolar. İngiltere’ye 3.2 milyar dolar. İtalya’ya 2.5 milyar dolar. Irak’a ise 4.0 milyar dolar.
Almanya’nın toplam ihracattaki payı yüzde 9.4 iken Irak’ın payı yüzde 7.6 oranında.
Ortadoğu ülkelerine 4 ayda yaptığımız ihracatta, Irak’tan sonra 1.9 milyar dolar ile BAE geliyor. Daha sonra 1’er milyar dolarla S. Arabistan ve İsrail var. İran’a 872 milyon dolarlık, Suriye’ye 490 milyon dolarlık ihracat yaptık. Kuveyt’e yapılan ihracatın değeri 100, Katar’a yapılan ihracatın değeri 99 milyon dolar.
Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgesi için Suriye ve Irak sınır kapılarından yapılan ihracat çok önemli. Bu ihracat sayesinde Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da çok sayıda tesiste üretim ve istihdam sürüyor.
Irak’ta 1.550 Türk firması...
Türk-Irak Uluslararası Yatırımcılar Derneği Başkanı Feridun Gündüz, Dünya’da yayımlanan söyleşisinde, Irak’ta 1.550 Türk firmasının faaliyet gösterdiğini söylüyor.
Başkanın açıklamalarına göre, Irak’a iş yapan girişimciler bölgenin riskini bilerek yatırım yaptıkları için, faaliyetlerini belli süre donduracaklar. Ama hepsinin işlerini kapatarak geri dönmeleri mümkün değil.
Irak’a ve Irak üzerinden diğer ülkelere taşımacılık yapanlar da can ve mal riskini göze alarak taşımacılığın devam ettiğini belirtiyorlar.
Türk müteahhitlerinin Irak’ın değişik şehirlerinde 824 projeyi üstlendikleri biliniyor.
Gaziantep Ticaret Odası Başkanı Eyüp Bartık, “Irak, Türkiye için de Gaziantep için de önemli. Irak’a yapılan ihracatın yüzde 60’ından fazlası Kuzey Irak’taki güvenli bölgeye gidiyor. Zahı, Dohuk, Süleymaniye güvenli Kürt bölgeleri. Bu nedenle ihracatın tamamı için tehlike yok” diyor.
Ulaşımın devamı önemli
Güneydoğu ve Doğu Anadolu’da ekonominin Irak’taki olaylardan nasıl etkileneceğini araştıran Mahir Solmaz, Derya Eğrican ve Tekin Çiçek, “Musul’un toplam Irak pazarındaki payının yüzde 10 dolayında olduğunu, ancak Musul olayları sonucu Irak’ın tümüne mal sevkinin güçleşmesinin sorun yaratacağını” belirtiyorlar.
Irak’a en fazla sevk edilen ürünler et, süt, yağ ve un. Un Sanayicileri Federasyonu Başkanı Erhan Özmen, “Yıllık 1 milyar dolarlık un ihracatının 500 milyon dolarlık kısmının Irak’a gittiğini” söylüyor.
Tabii ki öncelik Türk vatandaşlarının can güvenliğini sağlamak. Daha sonra Türk vatandaşlarına ait malların ve yatırımların güvenliği konusu gündeme gelecek. Ama Irak olaylarının, Türkiye ekonomisini ve Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da sınır ötesi için üretim yapan, ihracat yapan kuruluşları olumsuz etkilemekte olduğunu bilelim.
