Donald Trump (1946/New York doğumlu), New Hampshire zaferinden sonra teşekkür konuşmasını yanına eski manken üçüncü karısı Melania’yı (1970/Slovenya) alarak yaptı.
New York
Bugüne kadar iki eyalette yapılan ön seçime bakılarak başkanlığı hangi partinin ve hangi adayın kazanacağı söylenemez ama;
- Demokratların adaylarından Hillary Clinton beklenen etkinliği gösteremiyor. Sanders başkan adayı olarak seçime girebilir. Demokratlar kazanırsa Sanders başkan olabilir.
- Cumhuriyetçilerin parti dışı adayı emlak kralı Donald Trump, New Hampshire’da diğer rakiplerini çok geride bırakarak yarıştaki ciddiyetini kanıtladı. Seçime Cumhuriyetçilerin başkan adayı olarak girebilir. Cumhuriyetçiler kazanırsa başkan olabilir.
Bugüne kadar sadece Iowa ve New Hampshire eyaletlerinde ön yoklama yapıldı. Her eyalette yaşayanların politik, sosyal, ekonomik görüş ve beklentileri farklı. Eyaletlerdeki ön seçim sonuçları partilerin başkan adayını belirleyecek. Bu da seçimde hangi partinin öne çıkacağı hakkında tahmine imkan tanıyacak.
Şimdilik sonuçlar hem sağda, hem solda sistem dışından gelen, statükoya karşı olan adaylara yani Trump ve Sanders’a olan olağandışı ilginin bir kanıtı.
ABD’de ekonomik göstergeler 2008’den beri yaşanan işsizlik ve ekonomik bunalımın bittiğini söylüyor. Ama ekonomideki iyileşme ve gelişme çalışan sınıfın maaşlarına yansımıyor.
Zenginler daha da zengin olurken, orta sınıf hala çöküşte. Halk Washington’ın buna bir çözüm bulamadığı kanısında. O nedenle marjinal adayların, marjinal söylemlerine ilgi arttı.
Trump ABD’nin Jet Fadıl’ı
Trump, ABD’nin ‘Jet Fadıl’ı... Bugüne kadar kandırmadığı insan, batırmadığı iş yok. İflaslardan kurtuldu. Ama halk, özellikle muhafazakarlar Trump’a bayılıyor. “Adam halk adamı. Dobra dobra konuşuyor. Söylediklerini yapar” diyorlar.
Trump neler söylüyor? Anadolu anlatımı ile ‘ağzına ne gelirse söylüyor.’
“ABD güçsüz duruma düştü. Tekrar dünya lideri olacak. Çin bizi sömürüyor. Çin’den mal almayacağız, satacağız. İşsizliğin nedeni göçmenler. Meksika sınırına duvar öreceğim. Ülkedeki 30 milyon göçmeni ülkeden çıkaracağım. Müslümanların ABD’ye girmesini önleyeceğim. Refah artacak. İşsiz kalmayacak” diyor.
Vermont Senatörü 74 yaşındaki Bernie Sanders kendi ifadesi ile ‘demokratik sosyalist’, Iowa’daki ilk ön seçimi kılpayı kaybetti. New Hampshire’de yapılacak ön seçimde Hillary’i sildi attı.
Sanders, “Kurulu düzeni değiştirebilecek politikacı” olduğunu savunuyor.
“Siyasi devrim başlatıyoruz” diyen Bernie Sanders, 1941’de Yahudi bir ailenin çocuğu olarak New York’ta doğdu.
1960 ve 70’li yıllarda önde gelen bir savaş karşıtı ve sivil haklar hareketi aktivistiydi.
1971’de siyasete girdi, 1981-1989 yılları arasında Vermont eyaletinin en büyük kenti Burlington’ın belediye başkanlığını yaptı.
1990 yılında, ABD Temsilciler Meclisi’ne 40 yıl aradan sonra seçilen ilk bağımsız siyasetçi oldu.
2007 yılında ise senatör seçildi. Seçim kampanyasına aktif bir şekilde destek verenlerden biri de, o zaman Illinois Senatörü olan Barack Obama’ydı.
Sol söylemler ilgi çekiyor
Gelir dağılımındaki eşitsizliği ve finans sektörünün etkisi altında olduğunu vurguladığı mevcut siyasi düzene karşı eleştirel tavrıyla solda Hillary’yi sollayan Sanders, “Dünyanın her ülkesinde, milyarder sınıfa istedikleri herşeyin olamayacağını söyleyen bir lider kadrosuna ihtiyacımız var. Amerikan hükümeti sadece milyarderlerin temsilcisi olmamalı, bugünkü politikalar zenginlere yarıyor, ABD’de gelir dağılımındaki adaletsizliği artırıyor.”
“Servetin yüzde 99’u, nüfusun yüzde 1’inin elinde. ABD’nin en zengin 20 ailesi servetin yüzde 50’ine sahip. Wall Street daha sıkı denetlenmeli. Sermaye yönetimi esir almamalı. Devlet okulları parasız olacak. Öğrencilerin kredi borçları affedilecek. Sağlık sigortası yaygınlaştırılacak. ABD dünyanın jandarması değil. Ortadoğu’dan elini çekmeli.
ABD’nin siyasi bir devrime ve dönüşüme ihtiyacı var” diyen Sanders, Demokratik Parti’de özellikle gençlerin ağırlıklı desteğiyle Hillary Clinton’ın beklediğinden daha güçlü bir aday çıktı.
Bir sonraki ön seçimler Güney Carolina ve Nevada’da yapılacak.
Ülkede 48 eyalette daha yapılacak ön seçimler yazın son bulacak ve partiler kongrelerinde başkan adaylarını açıklayacak.
8 Kasım’da seçilecek yeni başkan ise Ocak 2017’de göreve başlayacak.