Her şeye rağmen yüzde 4 büyüme iyidir
Sanayi üretimindeki artış, 2015’te büyümenin % 4’ü yakalayacağının, hatta geçeceğinin işaretini veriyor. Her şeye rağmen 2015’te yüzde 4 büyümeyi yakalamak iyidir.
Her şeye rağmen... Ne demek? 2015’te dünya piyasalarında durgunluk devam etti. Faizler arttı artacak beklentisiyle para piyasasında akımlar değişti. Türkiye’nin çevresindeki ülkelerde sorunlar arttı. Rusya ile ilişkiler soğudu. Terör nedeniyle Doğu Anadolu’da ekonomi durdu. İhracat gelirleri, turizm gelirleri azaldı. İhracat miktar olarak da artamadı. İki seçim yapıldı. Hükümetler ekonomiye zaman ayırma imkânını bulamadı.
Buna rağmen imalat sanayiinde yıllık ortalama yüzde 3.6, yıllık sanayi üretiminde yüzde 3.2 artış oldu. Sanayinin büyümesi, ticareti, ulaştırmayı, finansı peşinden sürükler. Büyüme oranını yükseltir. İmalat sanayiinin yıllık büyüme oranı 2014’te yüzde 3.1 iken, 2015 yılında yüzde 3.6 oldu.
Gıdada işler kötü
Olumsuz gelişme, gıda sanayiinin 2014 yılında % 4.1 olan yıllık ortalama büyüme oranının 2015’te yüzde 0.3’e gerilemesidir. Gıda sektörünün büyüme hızının gerilemesi, büyümenin dinamiği olan iç talepte ve iç üretimde, alt gelir gruplarının talebinin etkili olmadığını gösterir. Halkın parası olsa, imalat sanayiinde talebi artıran ana kalem gıda olurdu. Gıda talebi 2015’te o kadar daralmış ki 2014’te yüzde 4.1 olan ortalama büyüme yüzde 0.3’e gerilemiş.
Motorlu taşıt araçları sanayiinin yıllık büyümesi yüzde 1.6’dan yüzde 14.9’a yükselmiş. TÜİK, sanayi üretim istatistiklerini 3 farklı hesaplamayla açıklıyor. Bunun dışında (1) Aylık değişim oranları örneğin kasımdan aralık ayına, (2) Yıllık değişim oranları örneğin aralıktan aralık ayına olarak iki farklı hesaplamayla veriliyor.
Tabii ki bu göstergeler de önemlidir ama esas önemli göstergeler, (1) Yıllık ortalama değişim oranları ile (2) Sanayi üretiminde üçer aylık ve yıllık değişim göstergeleridir.Büyüme bu iki göstergeden izlenir. Sanayi üretiminde 2015 yılının son 3 aylık döneminde (4’üncü çeyrekte) beklenenin üzerinde, yüzde 7.4 bir artış gerçekleşti. Bu artış sanayi üretiminde yıllık ortalama artışı yüzde 3.2’ye yükseltti.
Büyüme önemli
Dünyada büyük ve güçlü Batı ekonomileri 2015 yılında yüzde 2 dolayında büyürken, Türkiye’nin (her şeye rağmen) yüzde 4 dolayında bir büyüme gerçekleştirmesi (her şeye rağmen) sevinilecek bir durumdur.
Evet, büyüme iç tüketimden kaynaklanıyor. Evet, iç tüketimi gerçekleştirenler, gelir dağılımındaki çarpıklığa dayalı üst gelir grubu. Evet, ihracat durdu. Evet, sanayi üretiminde beklenenin üzerinde gerçekleşen artışa rağmen Anadolu’da işler “kesat”. Esnaf “Yaprak kımıldamıyor” diyerek yakınıyor.
Ama... Aması falan yok... Görülüyor ki yağmur da yağsa, seller de aksa, fırtınalar da kopsa Türk ekonomisi az da olsa büyüyor. Ne olursa olsun yılda ortalama yüzde 3 dolayında büyüme alışkanlığına sahip bir ekonomimiz var. Bu bize yeter deniliyor ise... Mesele yok...
