HEDEF TEK HANE
Kasım ayında yüzde 12.98 ile 14 yılın zirvesine çıkan enflasyondaki düşüş eğilimi devam ediyor. Martta yüzde 0.99 olan TÜFE, yıllık bazda 10.23’e düştü. Hedef tek haneye inmek.
Mart ayında, içeride ve dışarıda olumsuz gelişmeler yaşadık. Dolar fiyatı beklenmedik zamanda ve büyüklükte arttı. Bütün bu olumsuz gelişmelere rağmen mart enflasyonunun yüzde 0.99 olarak gerçekleşmesi iyidir.
- Mart enflasyonu yüzde 0.99. Ocak ayı enflasyonu yüzde 1.02, şubat ayı enflasyonu yüzde 0.73 olmuştu.
- Yılbaşından bu yana tüketici fiyatlarındaki 3 aylık artış yüzde 2.77 oranında. Geçen yıl ilk 3 ayda tüketici fiyatları yüzde 4.34 artmıştı.
- Yıllık (marttan marta) enflasyon yüzde 10.23 oldu. Geçen yıl marttan marta yüzde 11.29 idi.
- 12 aylık ortalama enflasyon yüzde 11.14 oranında. Geçen yıl yüzde 8.21 idi. 2018’in ocak ayında yüzde 11.23, şubat ayında da yüzde 11.23 olmuştu.
Tüketiciyi aylık fiyat artışlarından çok, 12 aylık ortalama fiyat artışları üzüyor. Her tüketim harcama grubunun toplam tüketim harcaması içindeki ağırlığı farklı.
Gıda fiyatları üzüyor
- Örneğin, gıda ve alkolsüz içeceklerin toplam tüketim harcamalarındaki ağırlığı yüzde 23.03 olduğu için, gıda ve alkolsüz içecek fiyatlarındaki 12 aylık ortalama artış tüketiciyi üzüyor. Mart ayı itibarıyla gıda ve alkolsüz içecek fiyatları 12 ayda ortalama yüzde 12.67 oranında arttı.
- Toplam tüketim harcamalarında yüzde 17.42 ağırlığı olan ulaşım harcamalarında 12 aylık ortalama fiyat artışı, yüzde 16.02 gibi yüksek bir çizgide.
- Toplam harcamanın yüzde 2.64’ü olan sağlık harcamalarında 12 aylık ortalama fiyat artışı yüzde 11.67.
- Harcamalarda yüzde 2.67 payı olan eğitim harcamalarında 12 aylık fiyat artışı yüzde 10.29.
- Bunlara karşılık, harcamalarda 7.21 ağırlığı olan giyim ve ayakkabı harcamalarında 12 aylık ortalama fiyat artışı yüzde 8.34 olarak gerçekleşti.
Tüketici fiyatlarının arkasında üretici fiyatları vardır. Tüketici fiyatı belli bir dönem sonunda üretici fiyatı kadar artar.
Mart ayında yurt içi üretici fiyatlarında aylık artış yüzde 1.54, yılbaşından bu yana üç aylık artış yüzde 5.29 oranında. Yıllık artış yüzde 14.28 oldu. Yıllık artış 2018 yılının ocak ve şubat ayı yıllık artışının üzerinde ama geçen yıl mart ayında yüzde 16.09 olan yıllık artış oranının gerisinde.
Yüzde 0.99 olumlu
Genelde enflasyonun suçlusu olarak gıda fiyatlarındaki artış tartışılır. Gıda ürünlerinde üretici fiyatları, genel üretici fiyatlarındaki artışın da tüketici enflasyonunun da tüketici gıda fiyatlarının da gerisinde.
- Gıda ürünlerinde üretici fiyatları artışı, mart ayında aylık olarak yüzde 2.20 oranında arttı.
- Aralıktan bu yana artış yüzde 4.77 oldu.
- Marttan marta gıdada üretici fiyatları artışı yüzde 6.50.
- 12 aylık ortalamaya göre gıda fiyatlarında üretici fiyatları artışı sadece yüzde 7.48 oranında.
Enflasyonun yüzde 10’un altına inmesi moralleri düzeltecek. Ne var ki (tekrarda yarar var) mevcut şartlara rağmen, mart ayı enflasyonun yüzde 0.99 olarak gerçekleşmesi olumlu bir gelişmedir.
