Et tüketimi artıyor sığır varlığı azalıyor (Sığırları kesip kesip yiyoruz)
Et fiyatları daha da artacak. Hazır olalım. Çünkü et tüketimi artıyor. Buna karşılık sığır varlığı (sayısı) azalıyor. Etlik sığırların sayısını artıracak yerde, mevcutları keserek yiyoruz.
Sığır üretimi artmadan et fiyatları ucuzlayamaz. Yükselmeye devam eder. Süt ve et sığırları sayısı (Dikkat buyurunuz: Süt sığırları ile et sığırlarının toplamı) 2013 yılında 14.4 milyon baştı. 2014 yılında 14.2 milyona, 2015 yılında 13.9 milyon başa geriledi.
Buna karşılık sığır eti kesimi 2013 yılında 889 bin ton iken, 2014 yılında 881 bin ton oldu. 2015 yılında 1 milyon 14 bin tona yükseldi.
Görülüyor ki kesim hayvan sayısı artışına bağlı olarak artmıyor. Kesilen hayvanların yerine yenisi yetiştirilemiyor.
Nüfus her yıl 1 milyondan fazla artış gösteriyor. Şöyle veya böyle insanlar daha fazla kırmızı et tüketmek istiyor. İyi de sığır sayısı azalırken biz bu insanlara nereden et bulacağız? Düzenli olarak et ithalatına mı başlayacağız?
Geçmişte olan biteni unutalım. Önümüze bakalım. Ne yapmamız gerektiğini bilelim.
Evet, geçmişte (1) Meraları yok ettik. Meralara fabrika ve konut diktik. (2) Doğuda terör nedeniyle hayvancılık yok oldu. (3) İkide bir ithal et kapısını açarak, sığır besicililerini korkuttuk. Geriye dönerek bunları düzeltemeyiz.
Üretim nasıl artar?
Etlik sığır nasıl çoğalır onu bilelim.
-Süt ırkı ve et ırkı sığır farklıdır. Besiciler dana satın alırlar ve beslerler. Dana bulunmaz olunca, dana sayısı yetersiz olunca, etlik sığır sayısı da artamaz. Bizde genelde süt ineklerinin danası besiciye satılır. Süt ineği danasının et verimi azdır. Et danası ithal etmeye mecburuz.
-Etlik dana ithalatı için oluşmuş bir sistem var ama işlemiyor. En az 100 besi hayvanı olanın 40 dana ithal etme hakkı var. İthal dananın 12 aylıktan küçük, 300 kg’dan hafif olması gerekiyor. İthal edenin en az 120 gün besledikten sonra kesime göndermesi bekleniyor.
-Avrupa’dan ithal besilik dananın canlı Türkiye teslim kg fiyatı 4 euro, Amerikan kıtasından ithal dananın canlı teslim fiyatı 5.5 dolar.
- Kaliteli etlik dana iyi beslenirse et ağırlığı günde ortalama 1.250 g artar. 14-16 aylık et inekleri 450-600 kg canlı ağırlığa sahip olur.
- Besicilerin sorunu, mera olmaması, kendi yemlerini kendileri üretememesi nedeniyle hazır besi yemiyle sığırları beslemeleri. Besi yeminin kilosu şimdilerde 1 TL dolayında. Bir et sığırı 1 kg et kazanması için günde 6 kg yem yiyor. Bir et hayvanının günlük fabrika yemi tüketimi 7.6 kg dolayında.
“Al danayı, koy önüne yemi” ile iş bitmiyor. Veteriner masrafı var, bakımı var. Hayvancılık başlı başına bir iş alanı.
Hayvancılık sadece et fiyatları, süt fiyatları artınca gündeme geliyor. Hayvancılık kârlı bir iş olsa, bugüne kadar çok kişi hayvancılık yapar, hayvan varlığı artardı.
Ben Anadolu’yu geze geze (Daha önceleri Van, Kars, Doğu Beyazıt, Bitlis, Hakkâri, Ardahan‘da da dolanıyordum. Artık oralara gidemez oldum), hayvancılarla konuşa konuşa neyin ne olduğunu öğrenmeye çalışıyorum. Umarım yeni bakan da neyin ne olduğunu öğrenir de bundan sonrası için doğru dürüst politikalar oluşturulur. Söylemden eyleme geçilir.
Sonuç: Sığır eti talebini karşılayabilmek için, et ırkı dana ithalatını düzenli olarak yapmaya mecburuz. Meralar kalmadığına ve de Doğu Anadolu’da hayvancılık öldüğüne göre, ahır hayvancılığına ve fabrika yemine mahkum olduğumuzun bilincinde, besicilerin yem ihtiyaçlarını düzenli olarak karşılayacak sistemi oluşturmaya mecburuz. Fiyat kırma sevdasında ikide bir et ithalatı yapmaktan vazgeçmeye mecburuz. Besicinin yaptığı işin ve emeğinin karşılığını alacağı bir fiyata razı olmaya mecburuz. Özetle: Lafla ve narhla et fiyatları ucuzlamaz. Üretim artmadıkça et fiyatlarındaki artış devam edecektir.