Döviz girişi hızlandı cari açık küçülüyor
Olağan döviz gelirlerimiz ile olağan döviz giderlerimiz arasındaki fark döviz açığımızı, cari açığımızı oluşturuyor.
- Cari açığın küçülmesi önemli. Bu da ihracatın artmasını, ithalatın azalmasını gerektiriyor.
- Açığı küçültsek de açığı kapatacak ölçüde döviz girişinin olması gerekiyor.
Ankara tüketimde frene bastı. Büyümeyi yavaşlattı. Piyasada döviz fiyatları arttı. Bu gelişmelerin rüzgârında ihracat arttı. İthalat azaldı. Cari açık küçüldü.
Ne var ki ülkeye küçülen döviz açığını kapatacak ölçüde döviz giremiyordu. Bu nedenle rezervden döviz harcayarak açığı kapatıyorduk.
Nisan ayında, döviz girişlerinin normale dönmeye başladığı anlaşılıyor. Bu, ekonomimiz için çok önemli bir gelişmedir.
İthalat-ihracat dengesi
Aylık cari açık rakamı ocakta 4.9 milyar dolar, şubatta 3.3 milyar dolar, martta
3.2 milyar dolar idi. Nisanda 4.7 milyar dolar oldu.
Cari açık rakamını aylık dış ticaret açığı (ithalat ile ihracat arasındaki fark) belirler. TÜİK’in “dış ticaret açığı” rakamı ile ödemeler bilançosunu düzenleyen TCMB’nin “mal dengesi/açığı” rakamları birbirine yakındır ama, farklıdır. TCMB tarafından cari açık hesaplanırken ithalat rakamı fob olarak alınır. TÜİK ise ithalatı cif olarak izler.
Mal dengesi/açığı mart ayında -3.3 milyar dolarken, nisan ayında -5.3 milyar dolara yükselince cari açık da 3.2 milyar dolardan
4.7 milyar dolara yükseldi.
İlk 4 aylık cari açık 2013 yılında 24.6 milyar dolar iken, 2014 yılında 16.3 milyar dolara geriledi.
İlk 4 aydaki iyileşmeyi ihracat pazarımız Avrupa ülkelerindeki canlanma sağladı. Altın ticareti hariç, ilk 4 ayda ihracat yıllık olarak yüzde 8 oranında artarken, ithalat artışı yüzde 1 oranında oldu.
Nisanda hava değişti
Cari açığın küçülmesine rağmen döviz girişinin yavaşlaması nedeniyle cari açığı finanse edemiyorduk.
Normal yollardan giren döviz, nereden geldiği belli olmayan dövizin eklenmesine rağmen, ülkeye giren döviz açığı kapatamayacak ölçüde küçülmüştü.
Nisan ayında döviz girişindeki tıkanıklık açıldı. Doğrudan yatırım olarak net 668 milyon dolar, hisse senedi ve bono tahvil satın almak için net 4.1 milyar dolar döviz girişi oldu. Dış kredi kullanımı yavaşlamıştı. Nisanda net 3.5 milyar dolar dış kredi kullanıldı. Sermaye akımıyla ülkeye net 8.3 milyar dolar girdi.
Yılbaşından beri nereden geldiği belli olmayan döviz girişi ise nisanda tersine döndü. Nereye gittiği belli olmayan 873 milyon dolar döviz çıkışı gerçekleşti.
İlk 4 ayda açık 1.3 milyar dolar. Sermaye hareketiyle ülkeye giren döviz 8.4 milyar dolar. Buna nereden geldiği nereye gittiği belli olmayan net döviz rakamını eklersek döviz girişi toplamı 14.2 milyar dolar oluyor. Dört aylık açık 16.3 olduğu için döviz girişi ilk 4 ayda açığı kapatamamış durumda. Bu nedenle 4 ayda açığın kalan kısmının kapatılması için rezervden 2.1 milyar dolar harcadık.
Görünen o ki yılın tamamında 2013 yılında 65 milyar dolar olan cari açık bu yıl 57 milyar dolara gerileyecek. Cari açığın milli gelire oranı yüzde 5.5-6.0 oranında olacak.
