Ulusal Süt Konseyi geçen hafta sonu Ankara’da toplandı. Çiğ süt fiyatına 27 kuruş zam yaptı.
Tüm Süt Et ve Damızlık Sığır Yetiştiricileri Derneği Başkanı Sencer Solakoğlu, çiğ süt litre fiyatının 1.53 TL’den 1.80 TL’ye çıktığını açıkladı. Üreticiler çiğ sütün litre fiyatına 3 yıldır zam gelmediğini, zor durumda olduklarını söylüyordu.
Solakoğlu, “Marketlerdeki süte üç senedir zam geliyor fakat üreticinin sattığı süte zam gelmiyor. Masraflarımız çok arttı. Enflasyon yüksek dayanmakta zorlanıyoruz” diyor. 2 liranın altındaki fiyatın üreticiyi kurtaramayacağını söylüyor.
Dişiler kesiliyor
Üretici süt fiyatının maliyeti karşılamaması nedeniyle, dişi hayvanların kesildiğini, çok yakın süre önce 50 liradan alınan yemin şu an 65 lira, kaliteli yemin 72 TL olduğunu söylüyor.
Çiftçinin ürettiği çiğ sütün fiyatı 6 aylık dönemler itibariyle Ulusal Süt Konseyi tarafından açıklanıyor. Konseyin açıkladığı fiyat referans niteliğinde. Piyasada çiğ süt fiyatı oluşumu için referans olarak kabul ediliyor.
Tarım uzmanı arkadaşımız Ali Ekber Yıldırım diyor ki:
“Girdilerde fiyat artışı serbest, ama çiğ sütte fiyat sabit. Çiftçiden alınan süt, işlendikten sonra tüketiciye satılırken de sabit fiyat uygulaması yok. Sanayici, mandıra sahibi, çiğ sütü alıp işleyenler maliyetleri arttıkça ürün fiyatına yansıtıyor. Burada çiftçi lehine bir haksızlık var. Herkes artan maliyetleri ürününe yansıtıyor, çiftçi yansıtamıyor.”
31 Ocak 2018 tarihli ve Resmi Gazete’de yayımlanan Çiğ Sütün Sözleşmeli Usulde Alım Satımına İlişkin Yönetmelik’te yapılan değişikliğe göre; çiğ süt tavsiye fiyatı ilan edilmeden önce kısa adı Gıda Komitesi olan Gıda ve Tarımsal Ürün Piyasaları İzleme ve Değerlendirme Komitesi’nin görüşünün alınması gerekiyor.
Çiğ süt fiyatını belirlemesi gereken Gıda Komitesi’nin oluşumunda yer alan bakanlıkların hepsi değişti. Bakanlar değişti. Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek başkanlığındaki komitede yer alan Maliye Bakanı Naci Ağbal, Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Ahmet Eşref Fakıbaba, Gümrük ve Ticaret Bakanı Bülent Tüfenkci yeni kabinede yok. Bakanlıkların bazıları kapatıldı. Bazıları birleştirildi. Yeni yapıya göre komitenin yeniden oluşturulması gerekiyor. Komite oluşturulduktan sonra çiğ süt fiyatını belirleyecek. Ulusal Süt Konseyi’ne bildirecek. Konsey de bunu açıklayacak. Bu kadar yoğun gündem arasında çiğ süt fiyatını belirlemek kimsenin aklına gelmiyor doğrusu.
En az 2 lira olmalı
Çiftçi fiyatın açıklanmasını bekliyor. Çünkü geçen 6 ayda yem dahil olmak üzere birçok girdiye ciddi zam geldi. Çiftçinin maliyeti arttı. Doğal olarak çiftçi fiyatın artmasını bekliyor. Çiftçi çiğ süt referans fiyatının en azından 2 lira civarında olmasını istiyor.
Ali Ekber Yıldırım, diyor ki:
“Dünyada kabul gören süt/yem paritesi var. Türkiye’de Tarım Bakanlığı’nın belirlediği parite 1.3’tür. diyor. Yani 1 litre sütle 1.3 kilo yem alınması durumunda çiftçi zarar etmeden üretime devam edebilecek. Bugünkü yem fiyatları dikkate alındığında bu pariteye göre çiftçinin çiğ sütü 2 lira civarında bir fiyata satması gerekiyor.”
Fiyat artırılmazsa zarar eden çiftçi ineklerini kesime götürür. Bu da ülke hayvancılığı için büyük kayıp olur. Hayvan varlığı azalır, daha çok ithalat yapılır.
Çiğ süte zam gelince işlenmiş süte de gelecek. Zaten uzun süredir market fiyatlarında artış başlamıştı.
Süt ve süt ürünleri fiyatında kısa sürede büyük değişim tüketiciyi çok üzüyor. Şişe sütü fiyatı, yoğurt fiyatı, peynir fiyatı artıyor. Böylece enflasyon sepetine büyük yük biniyor.
